हाइकु मञ्जूषा (समसामयिक हाइकु संचयनिका)

卐 ~•~ 卐 ~•~ 卐 ~•~ 卐 ~•~ हाइकु मञ्जूषा (समसामयिक हाइकु संचयनिका) संचालक : प्रदीप कुमार दाश "दीपक" ~•~ 卐 ~•~ 卐 ~•~ 卐 ~•~ 卐

रविवार, 31 अक्टूबर 2021

ହାଇକୁ ସାଧନା ଓଡ଼ିଶା, ସାରସ୍ୱତ ସେଦୋକା କାବ୍ୟ ଯାତ୍ରା, ଅକ୍ଟୋବର ~୨୦୨୧

ହାଇକୁ ସାଧନା ଓଡ଼ିଶା

ସାରସ୍ୱତ ସେଦୋକା କାବ୍ୟ ଯାତ୍ରା 

ଅକ୍ଟୋବର ~ ୨୦୨୧

ସେଦୋକା 


୧)

ତୁଷାର କଣା

ତଳକୁ ଯେବେ ଖସେ 

ଅନେକ ରୂପେ ହସେ

ପତନ ମୂଖୀ

ମଣିଷ ମନ ଜାଣେ

ଅଭିନୟରେ ଜିଣେ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୨)

ମେଘୁଆ ମୁହଁ

ବିଜୁଳି ପରି ଆଖି

ରାଜହଂସୀ କମର

କୋଇଲି କଣ୍ଠ

ବଗୁଲି ସମ ଗ୍ରୀବା

ମନ୍ତ୍ରମୁଗ୍ଧ ଚାହାଣି ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୩)

ସତ୍ୟ ଅହିଂସା

ଜୀବନେ ମୂଳମନ୍ତ୍ର

ଜାତୀୟତାବାଦରେ

ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ଵାସ

ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ

ଜଳେ ମୁକ୍ତି ମଶାଲ ।


୪)

ଲାଲ୍ ବାହାଦୁର

ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତର

ଦ୍ଵିତୀୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ

ନମ୍ର ସରଳ

ସଚ୍ଚୋଟ ଓ ନିର୍ଭୀକ

ଶାସନ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ।


~ ବାସନ୍ତୀ ଦେଈ


୫)

ସ୍ୱଭାବତଃ ଯେ

ମନୁଷ୍ୟର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ

ଅଳଙ୍କରଣ ଏବଂ

ସୁରକ୍ଷା ଦେବା

ଉଭୟ ପ୍ରକୃତି ଓ

ନର ଜାତି ହିତରେ ।


୬)

ଜନନୀ ଶିଶୁ

ସମ୍ପର୍କ ନର ପାଇଁ

ଆଦର୍ଶ ବ୍ୟବହାର

ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପ୍ରତି

ଅନୁସରଣୀୟ ଯେ

ବିଜ୍ଞ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଉକ୍ତି ।


୭)

ଦୃଷ୍ଟି ନିକ୍ଷେପ

ସ୍ନେହ, ସମ୍ମାନ ସହ

ଯଦି ଜଣେ ଯେ କରେ

ଚତୁର୍ଦିଗରେ

ମଣିଷ ମଣିଷତ୍ୱ

ବିରାଜମାନ କରେ ।


୮)

ସୁରକ୍ଷା ଦିଏ

ମନୁଷ୍ୟତ୍ୱ ପ୍ରକାଶ

ପରସ୍ପର ହିତରେ

ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ଦ୍ୱାରା

ସହଯୋଗୀତା ସହ

ସଯତ୍ନ ସସମ୍ମାନେ ।


୯)

ରୋଗ ବଶତଃ

ପ୍ରାଣୀଯେ ବେକ୍ରମଶଃ

ଦୁର୍ବଳ ଯଦି ହୁଏ

ଏକାକୀ ଯେ ସେ

ଅସହାୟ ଅବସ୍ଥା

ମୃତ୍ୟୁ ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଯେ ।


~ ମନୀଷା ମିଶ୍ର


୧୦)

ଜାତିର ପିତା

ନଥିଲେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଭୁ

ସବୁରି ଥିଲେ ମାୟା 

ହୃଦୟେ ସ୍ଥାନ

ପାଇଛି ଯେଉଁ ନର

କିଲୋଡ଼ା ପଦ ପାହ୍ୟା ।


୧୧)

ଜୟ ଯବାନ

ଜୟ କିଷାନ ନାରା

ଭରଇ ଦେଶ ପ୍ରେମ

ଶାସ୍ତ୍ରିଜୀ ଥିଲେ

ଶୀତଳ ନିଆଁ ଝୁଲ

କଥାରେ ଥିଲା ଦମ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା 


୧୨)

ମନ ମଇନା 

ଝୁରି ମରୁଛି ସାଥି 

ବୁଝେନା ଚୋରା ପ୍ରୀତି

ଗୁପତେ କାନ୍ଦେ

ନୟନେ ନାହିଁ ନିଦ 

କିଏ ସେ ଦଗାବାଜ !


୧୩)

ଅନ୍ଧାର ରାତି

ଜନ ଖୁଜୁଛେ ମିତ 

ଡାକୁଛେ ଠାରି ହାତ

ଗୁରୀ ନନୀର

ଛନକା ପଶେ ଛାତି

ହଜିଛେ ମତି ଗତି ।


~ ପ୍ରତିମା ମେହେର


୧୪)

ସ୍ୱଭାବତଃ ଯେ

ମନୁଷ୍ୟର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ

ଅଳଙ୍କରଣ ଏବଂ

ସୁରକ୍ଷା ଦେବା

ଉଭୟ ପ୍ରକୃତି ଓ

ନର ଜାତି ହିତରେ ।


୧୫)

ଜନନୀ ଶିଶୁ

ସମ୍ପର୍କ ନର ପାଇଁ

ଆଦର୍ଶ ବ୍ୟବହାର

ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପ୍ରତି

ଅନୁସରଣୀୟ ଯେ

ବିଜ୍ଞ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଉକ୍ତି ।


୧୬)

ଦୃଷ୍ଟି ନିକ୍ଷେପ

ସ୍ନେହ, ସମ୍ମାନ ସହ

ଯଦି ଜଣେ ଯେ କରେ

ଚତୁର୍ଦିଗରେ

ମଣିଷ ମଣିଷତ୍ୱ

ବିରାଜମାନ କରେ ।


୧୭)

ସୁରକ୍ଷା ଦିଏ

ମନୁଷ୍ୟତ୍ୱ ପ୍ରକାଶ

ପରସ୍ପର ହିତରେ

ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ଦ୍ୱାରା

ସହଯୋଗୀତା ସହ

ସଯତ୍ନ ସସମ୍ମାନେ ।


୧୮)

ରୋଗ ବଶତଃ

ପ୍ରାଣୀଯେ ବେକ୍ରମଶଃ

ଦୁର୍ବଳ ଯଦି ହୁଏ

ଏକାକୀ ଯେ ସେ

ଅସହାୟ ଅବସ୍ଥା

ମୃତ୍ୟୁ ଅନିବାର୍ଯ୍ୟ ଯେ ।


୧୯)

ବ୍ୟତିରେକ ଯେ

ମନୁଷ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ

ବୁଦ୍ଧି,ଜ୍ଞାନ ବଳରେ

ଏକୁ ଆରେକ

ଯତ୍ନ ସେ ଯେ ନିଅନ୍ତି

ସୁରକ୍ଷିତ ସକଳ ।


୨୦)

ଦୃଶ୍ୟମାନ ଯେ

ସବୁଠାରେ ନିଜତ୍ୱ

ମାନବ ସମାଜରେ

ସ୍ନେହ ବିନା ଯେ

ଆତ୍ମସିଦ୍ଧି ଦୁରୂହ

ଗୀତା ଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣନ ।


~ ମନୀଷା ମିଶ୍ର


୨୧)

ସତ୍ୟର ପ୍ରାପ୍ତି

ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଦ୍ୟାରେ ନୁହେଁ

ଅବିଦ୍ୟା ଯେ ଅପୂର୍ଣ୍ଣ

ବିଦ୍ୟା, ଅବିଦ୍ୟା

ମିଶ୍ରଣେ ସତ୍ୟପ୍ରାପ୍ତି

ଉପନିଷଦ ବାଣୀ ।


୨୨)

'ମୁଁ 'କାର ଭାବ

ଭ୍ରମରର ଗୁଞ୍ଜନ

ମାନବ ଶରୀରରେ

ମହୁ ସଦୃଶ

ତ୍ୟାଗ ଯେ ଭାରି କଷ୍ଟ

ମୁକ୍ତିର ନାହିଁ ବାଟ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୩)

ବର୍ଷା ଜଳ ଯେ

ଆକାଶରୁ ଝରଇ

ସାଗର ମଧ୍ୟେ ମିଶେ

ଅନେକ ଦେବ

ପୂଜନ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ

ସର୍ବେ କେଶବ ମଧ୍ୟେ ।


୨୪)

ମାନବ କର୍ମ

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବାର

ଦେହ କମ୍ପିବl ନୁହଁ

ସୁଖ ଓ ଦୁଃଖ

ଲାଭ, କ୍ଷତି ବିଚାର

ନାହିଁ ହସ୍ତେ ନିଜର ।


୨୫)

କର୍ମର ଫଳ

ମଣିଷ ଭୋଗ କରେ

ସୁକର୍ମର ସୁଫଳ

ଧର୍ମ ପାଳନେ

ବିପଦ ହୁଏ ଦୂର

ପ୍ରକୃତିର ନିୟମ ।


୨୬)

ମାନବ କର୍ମ

ଫଳରେ ନାହିଁ ଆଶା

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବାର

କର୍ମ ବିମୂଢ଼

ନୁହେଁ ଜୀବନ ଲକ୍ଷ୍ୟ

କର୍ମ ହିଁ ଭଗବାନ ।


୨୭)

'ସୁ ','ସୁଖକର '

ଅନ୍ତ ଯା 'ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ

ଜ୍ଞାନୀ ଗତି 'ସୁ 'ପଛେ

ପ୍ରଲୋଭନରେ

ମୂର୍ଖ କରଇ ଗତି

'ସୁଖକର' ପଛରେ ।


~ ମନୀଷା ମିଶ୍ର


୨୮)

ଶାସ୍ତ୍ରୀ ତୁମକୁ

ଭୁଲି ଯାଇଛୁ ଆମେ

ରାଜନୀତିର ଭାଷା

ଆତ୍ମ ବଡ଼ିମା

ବଂଶ ବାଦର ଧ୍ୱଜ

ଆଜି ପତନମୁଖୀ ।


୨୯)

ଗାନ୍ଧୀ କହିଲେ

କଂଗ୍ରେସ ନାମେ ଦଳ

ଦେଶେ ରହିବ ନାହିଁ

ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥରେ

ଆଜି ଦଳ ଅବସ୍ଥା

ଦେଖୁଛୁ ସ୍ୱଚକ୍ଷୁରେ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୩୦)

ନୀରବ ବଗ

ବସିଛି ଧ୍ୟାନ ଯୋଗେ

ଖେଳନ୍ତି ମାଛ ଆଗେ

ବଡ଼ଚତୁର

ଖୋଜେ ସୁଯୋଗ ରହି

ସବୁ ଖାଇବାପାଇଁ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା 


୩୧)

ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ 

ଦୋଳାଏ  ମନ ହୃଦ

ଦିଏ ସୁଖ ଅମାପ

କିମିଆଁ କରେ

କେତେ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖାଏ

ସପ୍ତ ରଙ୍ଗେ ରଙ୍ଗାଏ ।


~ ସାଧନା ପଣ୍ଡା


୩୨)

ମୃତ୍ୟୁ ହିଁ ସତ୍ୟ

ଶୁଣିଲେ ତାର ନାମ 

ଦେହରୁ ଝରେ ଘର୍ମ 

ସତ୍ୟ ସୁନ୍ଦର

ଦୂରରୁ ମନ ଲୋଭା

ସାଥିରେ କରେ କାବା ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୩୩)

ସ୍ନେହ ବନ୍ଧନ

ସୀମା ଅତିକ୍ରମଣ

କରଇ ଯେଉଁ ନର

ଭବ ସଂସାରୁ

କ୍ଳେଶମୁକ୍ତ ହୁଅଇ

ସଂଯୁକ୍ତ ବିଭୁ ସହ ।


୩୪)

ନର ଜୀବନେ

ବିଭୁ ସଂଯୋଗ ହେତୁ

ତ୍ରିବର୍ଗର ପାଳନ

ସଂସାରେ ରହି

କର୍ମ ଜଂଜାଳ ମଧ୍ୟେ

ନୁହେଁ ସେ ଅସମ୍ଭବ ।


୩୫)

ନିର୍ବାଣ ପ୍ରାପ୍ତି

ଅନ୍ୟ ମାର୍ଗ ଯେ ନାହିଁ

ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ମଣ୍ଡଳ ସ୍ୱର୍ଗ

ଭବ ସଂସାରେ

କର୍ମମୟ ଜୀବନେ

ସର୍ବେ କରିବେ ଭୋଗ ।


୩୬)

ନର ଜୀବନେ

ବାସବେଶଙ୍କ ବାଣୀ

ଯାହା ନୁହଁଇ ଆନ

ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ମଣ୍ଡଳେ

ସୁକର୍ମ ଶୁଭ ଫଳ

କୁକର୍ମେ ନର୍କଗତି ।


୩୭)

ଦୟା ଆଧାର

ସର୍ବ ଧର୍ମର ମୂଳ

ସଂସାର ଆତଯାତ

ଦୟା ଅଭାବେ

ଧର୍ମ ଯେ ସ୍ତିତିହୀନ

ବାସଵେଶଙ୍କ ମତ ।


୩୮)

ଦୟା ଓ ଦାନ

ଖୁସି, ସମ୍ମାନସହ

କରଇ ଯେଉଁ ନର

'ମୁଁ 'କାର ଭାବ

ଗର୍ବ, ଘୃଣାର ଭାବ

ଜାଚକ ଅସମ୍ମାନ ।


~ ମନୀଷା ମିଶ୍ର


୩୯)

ତୁଠ ପଥର

ଭାଗ୍ୟବାନ ଯେ ମଣେ

ସୁନ୍ଦରୀର ସ୍ପର୍ଶରେ

ମୁରୁକି ହସେ

ଶତଦଳ ପଙ୍କରେ

ସୂରୁଜ ବାହୁଫlଶେ ।


୪୦)

ନିହାଣ ମୁନ

ବୁକୁଫଟା ଚିତ୍କାର

ଶିଳ୍ପୀର ପ୍ରହlରରେ

ଲାଜୁଆ ହସ

ଶିଳା କଣେଇ ଚାହେଁ

ଦର୍ଶକ ଚାହାଁଣୀରେ ।


୪୧)

ଏନ୍ତୁଡ଼ି ଶାଳ

ଅନେକ ଆକର୍ଷଣ

ଜୀବନ, ଯନ୍ତ୍ରଣାର

ମୁକସାକ୍ଷୀ ସେ

ଭିଜା ଲୁହର ଗାଥା

ସ୍ୱପ୍ନର ସାର୍ଥକତା ।


୪୨)

ଶିଳ୍ପୀ ଆଖିରେ

ଉନ୍ନୀଦ୍ର ଉନ୍ମାଦନା

ସାର୍ଥକ ବାସ୍ତବତା

କଳ୍ପନା ସାଜେ

ସଦ୍ୟ ରୂପ ପସରା

ଲୁହ, ଲହୁର ଧାରା ।


୪୩)

ଟଙ୍ଗା ହୋଇଛି

ସ୍ମୃତିର ଚିତ୍ରପଟ

ବିସ୍ମୃତିର ଆଇନା

ସମୟ ସୁଅ

ଭସେଇ ନେଇ ଯାଏ

ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ପାଦଚିହ୍ନ ।


୪୪)

ଦଦରା ନାଆ

ଲକ୍ଷ୍ୟ ଯେ ବହୁ ଦୂର

ଜୋରରେ ଆହୁଲା ମାରେ

ନାଉରିଆ ଯେ

ଅକାତ କାତ ଜଳ

ବୁଡିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ।


୪୫)

ବାସ୍ତବିକତା

ଯାହାକୁ ଆମ୍ଭେ କହୁଁ

ଇନ୍ଦ୍ରର ମାୟାଜାଲ

ବ୍ୟସ୍ତ ମଣିଷ

ପ୍ରହେଳିକା ପଛରେ

ସର୍ବଦା ଧାବମାନ ।


୪୬)

ରକ୍ତ, ମାଂସର

କେତେ ଯେ ଆକର୍ଷଣ

ପାଗଳ ପ୍ରାୟେ ନର

ସମୟ ଚାପ

ଅସହ୍ୟ ସେ ଦୁର୍ଗନ୍ଧ

ଦହନ ପାଇଁ ଅନ୍ଧ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୪୭)

ମାନବ ରୂପେ

ହେଲେ ଅବତରି ଆ'

ସମୟ ସନ୍ନିକଟ

ଡେରି କାହିଁକି

ଉଦ୍ଧାରି ନେ ଧରାକୁ

ଟିକିଏ ଶାନ୍ତି ପାଉ ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୪୮)

କଥା ଦେଇଛ

ଅନେକ ଆଶା ନେଇ

ଗଢ଼ିଲି ସ୍ପପ୍ନସୌଧ

ଖୁସି ଝଲକେ

ଭାବି ନ ଥିଲି କେବେ

ବିଶ୍ୱାସ ଭାଙ୍ଗି ଯିବ ।


୪୯)

ଭାଙ୍ଗିଲା ସ୍ବପ୍ନ

ହୃଦୟ ବିଦାରିତ

ମନଟା ମୃତପ୍ରାୟ

ସମୟ ଚକ୍ର

ଏ ଲୁହ ସାମୟିକ

କ୍ଷତଟା ଭରିଯିବ ।


୫୦)

ସମୟ ସ୍ରୋତ

କ୍ଷତଟା ଶୁଷ୍କପ୍ରାୟ

ପ୍ରକୃତିସ୍ଥ ମୁଁ ହୁଏ

ଚମକି ଉଠେ

ରକ୍ତର ଧାର ଛୁଟେ

ଥମିବା ନାଁ ନିଏନା ।


୫୧)

କେତେ ଯେ ଥର

କ୍ଷତ ରକ୍ତାକ୍ତ ପ୍ରାୟ

ଥମି ଯାଇଛି ଏବେ

ସମୟ ସ୍ରୋତେ

ଟାଣ ଯାହାର ସ୍ଥିତି

ସ୍ବପ୍ନ ଯାଇଛି ହଜି ।


୫୨)

ବାସ୍ତବିକତା

ସ୍ବପ୍ନବିଷ୍ଟ ଜୀବନ

ବିପରୀତ ଯେ ଗତି

ବିଶ୍ୱାସ ଯହିଁ

ବାଟ ହୁଡ଼ି ଚାଲଇ

ସମ୍ପର୍କ ମୂଲ୍ୟହୀନ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୫୩)

ସକାଳ ମନ

ନଥାଏ ସନ୍ଧ୍ୟା ବେଳେ

ବେଳକୁ ବେଳ ନୂଆ

ପ୍ରକୃତି ସାଥେ

ବନ୍ଧା ଏ ମନ ବେଗ

ବନ୍ଧା ପୁଣି ଏ କାୟା ।


୫୪)

ଘାସର ଫୁଲ

ପାଦକୁ ଯେବେ ଛୁଏଁ

ମନ ନରମିଯାଏ

ପ୍ରୀତିର ସ୍ପର୍ଶ

ତଡିତ ବେଗେ ଧାଏଁ

ହୃଦୟ ଭରି ଦିଏ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୫୫)

ଶକ୍ତି ସ୍ୱରୂପା

ଜଗଦାତ୍ରୀ ଜନନୀ

ପ୍ରକୃତି ଯା ପୟରେ

ଶ୍ରୀ ରାମଚନ୍ଦ୍ର

କରନ୍ତି ଯେ ପୂଜନ

ଲଙ୍କା ହୁଏ ଦହନ ।


୫୬)

ଗୌରୀ, ପାର୍ବତୀ

ଶିବ ଶଙ୍କର ପ୍ରିୟା

ଗିରିରାଜ ନନ୍ଦିନୀ

ସୃଷ୍ଟିର ମୂଳ

ପ୍ରାଣୀ ସ୍ଥିତି ଯା 'କରେ

ଦୀପ୍ତି ପ୍ରକାଶମାନ ।


୫୭)

ସୃଷ୍ଟି, ବିଳୟ

ସଂସାର ଆତଯାତ

ଦେବ, ନର, କିନ୍ନର

ଯକ୍ଷ, ଦାନଵ

ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ସର୍ବେ

ଦେବୀ କରୁଣାମୟୀ ।


୫୮)

ବିଶ୍ୱ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ

ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ତାରା

ପ୍ରକୃତି ତୁମ୍ଭ ସୃଷ୍ଟି

ଜୀବ ଜଗତ

ଶକ୍ତିରେ ଶକ୍ତିମାନ

କରନ୍ତି ଅଭିମାନ ।


୫୯)

ତ୍ରିମୁର୍ତ୍ତି ଦେବ

ତୁମ୍ଭ ସାକାର ରୂପ

ପ୍ରକୃତି ମାୟାରୂପ

ତୁମ ମହିମା

ପ୍ରକାଶନ୍ତି ମହେଶ

ଅର୍ଦ୍ଧ ଯେ ନାରୀଶ୍ୱର ।


୬୦)

ସତ୍ୟ ଯୁଗରେ

ଅବତାରୀ ପୁରୁଷ

ଶକ୍ତିରେ ବଳିୟାନ

ସୃଷ୍ଟିର ମୂଳ

ପ୍ରାଣ ସଂଚାର କର

ଜଗତର କଲ୍ୟାଣ ।


୬୧)

ତ୍ରେତା ଯୁଗରେ

ରାମ କରନ୍ତି ପୂଜା

ବିଶ୍ୱ ଶାନ୍ତି ନିମନ୍ତେ

ରାବଣ ହତ

ଦାନଵ ସଂହାରରେ

ତୁମ୍ଭ ଶକ୍ତି ପ୍ରୟୋଗ ।


୬୨)

ଦ୍ୱାପର ଯୁଗେ

ସ୍ନେହ, ପ୍ରେମର ଭାଷା

 ବର୍ସନା ରାଧାରୂପୀ

ଅହଂକାରରେ

ଅଭିମାନୀ କୌରବ

ହୁଅନ୍ତି ସର୍ବେ ନାଶ ।


୬୩)

କଳି କାଳରେ

ନାରୀ ରୂପେ ଶମ୍ଭୁତା

ନାନା ଯେ ଅତ୍ୟାଚାର

ବ୍ୟଭିଚାରରେ

ଅଶାନ୍ତି, ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ଯେ

ତୁମ୍ଭେ ମୂଳ କାରଣ ।


୬୪)

କଲ୍ୟାଣମୟୀ

ଦୁର୍ଗା, କାଳୀ, ଚାମୁଣ୍ଡା

ସହସ୍ର ତୁମ୍ଭ ନାମ

ଭିନ୍ନ ରୂପରେ

ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ

ମାତା ରୂପେ ପୂଜିତ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୬୫)

ବାଆଁରା ମନ 

ଏଠି ସେଠି ଘୁରଇ

ମନ ମିତ ଖୋଜଇ

ପାଏନା ସାଥି

ଝୁରେ ଖାଲି ସପନେ

ଲୁହ ଢ଼ାଳେ ଗୋପନେ ।


~ ପ୍ରତିମା ମେହେର


୬୬)

ଜୁଳୁଜୁଳିଆ

କାହାକୁ ଖୋଜୁ ଥାଏ 

ଆଲୋକ ସାଥେ ନେଇ

ବିରହୀ ମନ

ଜଣାଏ ନିଜ ପତା 

ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ପତ୍ର ଦେଇ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୬୭)

ଭୁଲି ଯାଇଛି

କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ଆହ୍ୱାନ

ସ୍ନେହ ବନ୍ଧନ ଡୋରେ

ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ

ଦ୍ବନ୍ଦରେ ଘାଣ୍ଟି ହୁଏ

କେଉଁଟା ହେବ ଆଗେ ?


୬୮)

ରୋଗ ଶଯ୍ୟlରେ

ପୁତ୍ର ମରଣମୂଖୀ

ବନ୍ୟା ପୀଡିତ ଡାକ

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଆଗେ

ସ୍ନେହ, ବନ୍ଧନ ପଛେ

ଗୋପବନ୍ଧୁ ସେ ନାମ ।


୬୯)

ବିଚଳିତ ସେ

ଯୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରିୟଜନ

ଆତତାୟୀ ମଣଇ

ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବାଣୀ

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ଦେଶରକ୍ଷା

ସବୁ ଅଟଇ ପର ।


୭୦)

ଗୀତାର ସାର

କର୍ମରେ ଅଧିକାର

ଫଳ ନାହିଁ ଯେ ହାତେ

ବାଧା ବନ୍ଧନ

ଅଟଇ ସବୁ ତୁଛ

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ହିଁ ସର୍ବାଗ୍ରେ ।


୭୧)

ବାଜି ରାଉତ

ବୟସ ହାର ମାନେ

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ହୁଏ ଆଗ

ତୁଛ ଜୀବନ

ଦେଶ ମାତୃକା ଆଗେ

ବୀର ଦିଏ ଜୀବନ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୭୨)

ଘଣ୍ଟା ବାଜୁଛି

ଲକ୍ଷ୍ୟ ନାହିଁ କାହାର

ମୁସ୍କିଲ ପରିସ୍ଥିତି,

ଲୁହ ଗଡ଼ିଲା

ଆଖି ଉପକୂଳେ

ଖାଲି ଥରୁଛି ଛାତି ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୭୩)

ସଂଗ୍ରାମ ଚାଲେ

ମଣିଷ ଆଉ ଶ୍ୱlନର

ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା

ଫିଙ୍ଗା ହୋଇଛି

ଧସ୍ତାଧସ୍ତି ଚାଲଇ

ଅଲୋଡ଼ା ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ।


୭୪)

ମାହାଙ୍ଗା ଭତ୍ତା

ଦିଅନ୍ତି ସରକାର

ଭୋଟର ରାଜନୀତି

ଦରଦାମ୍ ବଢେ

ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଚିନ୍ତିତ

ଅଣ୍ଟା ଯେ ଭାଂଗିଲାଣି ।


୭୫)

ସମାଜବାଦ

ବଢେ ଧନୀର ଧନ

ଖଟିଖିଆ ହୁଅନ୍ତି

ଶ୍ରମ କାତର

ଦୁଇ ଟଙ୍କା ଚାଉଳ

ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କାରେ ଭାତ ।


~ ମନୀଷା ମିଶ୍ର


୭୬)

ଚlକଚକ୍ୟରେ

ଉବୁଟୁବୁ ମଣିଷ

ଫେରି ଯିବାକୁ ମନ

ମାଟି କାଦୁଅ

ଝାଟି ମାଟି ଘରକୁ

ଖୋଲା ଅଗଣାଟିକୁ ।


୭୭)

ସହର ଭର୍ତ୍ତି

ଧୂଆଁ ଆଉ ଧୂଳିରେ

ପଡୋଶୀ ବି ଅଜଣା

ସକାଳୁ ସନ୍ଧ୍ୟା

ବ୍ୟସ୍ତ ଏଠି ଜୀବନ

ଚିହ୍ନି ସବୁ ଅଚିହ୍ନା ।


୭୮)

ଆବଦ୍ଧ କାନ୍ଥ

ମଣିଷ ଶବ୍ଦ ହୀନ

ଆଧୁନିକତା ରାଜ

ସଙ୍ଗୀତ ତାଳ

କେବୁଲ୍ ର କାହାଣୀ

ମୋ ଗାଆଁ ମନେ ପଡେ ।


୭୯)

ପୁତୁରା ଡାକ

ଭଲ ମନ୍ଦ ଦିପଦ

ପିଲାଙ୍କ ବଦମାସୀ

ବାଙ୍କ ଅଜାଙ୍କ

ଗାଈ ବାଡ଼ିରେ ପଶି

ପରିବା ଦିଏ ଖାଇ ।


୮୦)

ଧାନ ଅମଳ

ରୋଗ ପୋକରେ ନାଶ

ବର୍ଷା କରିଛି ନଷ୍ଟ

ସାର ଔଷଧ

ଦର ଯାଇଛି ବଢ଼ି

ହେଲା ନାହିଁ ଫସଲ ।


୮୧)

ଆମ୍ବ ବଉଳ

ମେଘ ଯାଇଛି ଖାଇ

ଆମ୍ବ ଏଥର କମ

ମୁଣ୍ଡରେ ହାତ

ଦେଇ ବସିଛି ଚାଷୀ

ସର୍ବନାଶ ଏଥର ।


୮୨)

ପିଲାଙ୍କ ପାଠ

ଖର୍ଚ୍ଚ ଯାଇଛି ବଢ଼ି

ସହରେ କାଟେ ଦିନ

ଟଙ୍କା ପଇସା

ନ ପଠାଇଲେ କଣ

ପୁଅ ପଢିବ ପାଠ !


୮୩)

ଝିଅ ବୟସ

ଆଖି ପାରେନା ଦେଖି

ଗାଆଁରେ କେତେ କଥା

ଦି ହାତ କଲେ

ଚିନ୍ତା ଯିବଟି କଟି

ମୁଣ୍ଡରୁ ଯିବ ବ୍ୟଥା ।


୮୪)

ଅନେକ କଥା

ନାହିଁ ନ ଥିବା ବ୍ୟଥା

ମନଟା ହାଲ୍କା ହୁଏ

ଦୁଃଖ ସୁଖର

ଦାଣ୍ଡ ପିଣ୍ଡାରେ ବସି

ଦି ପଦ ବଖାଣିବା ।


୮୫)

ପୋଖରୀ ହୁଡ଼ା

ଦେଶ ବିଦେଶ ବାର୍ତ୍ତା

ଗାଆଁର ରାଜନୀତି

ଖାଇବା ବେଳ

ଡକା ଡକି ଫେରିବା

ଶୀଘ୍ର ସ୍ନାହାନ ସାରି ।


୮୬)

ପାନ ଦୋକାନୀ

କହୁଛି ଭାଇ ଶୁଣ

କେତେ ଉଧାରୀ ଦେବି

କିଛି ଦିନରେ

ଦୋକାନ ବନ୍ଦ ହେବ

ଆନ୍ଧ୍ର ଯିବି ଭାବୁଛି l


୮୭)

ଚାହା ଦୋକାନୀ

ଆଜି ମନଟା ବ୍ୟସ୍ତ

କ୍ଷୀରଵାଲା ତାଗିଦା

ପାଣିଚିଆ ଚା '

କଣ କରିବି ଭାଇ

କ୍ଷୀର ଦାମ୍ ଯେ ବଢିଲା l


୮୮)

ଶାଗ କିଆରୀ

ବାଙ୍କ ଅଜାଙ୍କ ଗାଈ

ପଶି ଦେଇଛି ଖାଇ

ମୁଣ୍ଡ ଆଉଁସି

ମାଳି ଫେରାଦ ହୁଏ

ଅଜାଙ୍କ ନାଲି ଆଖି ।


୮୯)

ତୋରାଣି ପିଇ

ବାଛୁରୀ ଦିଏ ରଡି

କୁଣ୍ଡା ନାହିଁ ହାଣ୍ଡିରେ

ସବୁ କ୍ଷୀରକୁ

ମାଲିକ ଦୁହିଁ ନିଏ

ପହ୍ନା ଯାଇଛି ସୁଖୀ ।


୯୦)

ଦଶରା ଆସେ

ଭାଇ ଜିଉଁତା ଅଛି

ଭାଇର ହାତ ଖାଲି

ଶୁଖିଲା ମୁହଁ

ନୁଆଁ ଜାମା ଯେ ନାହିଁ

ଭଉଣୀ ମନ ଦୁଃଖ ।


~ ମନୀଷା ମିଶ୍ର


୯୧)

ସମୟ ସୁଅ

ଦିଶାହୀନ ନଉକା

ଉତ୍ତାଳ ତରଙ୍ଗ ଯେ

ଭାସି ଯିବାର

ବଂଚିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା

ଉତ୍ଥାନ ଓ ପତନେ ।


୯୨)

ଜହ୍ନଟl ହସେ

ଭାସମାନ ବଉଦ

ଲୁଚକାଳି ଖେଳଇ

ଉଙ୍କି ମାରଇ

କେତେବେଳେ ଅନ୍ଧାର

ସ୍ଥିର ଆଉ ନିଶ୍ଚଳ ।


୯୩)

ଶରତ ସନ୍ଧ୍ୟା

ଶାନ୍ତ ସ୍ନିଗ୍ଧ ସମୀର

ମିଞ୍ଜି ମିଞ୍ଜି ଆଲୁଅ

ଜହ୍ନ ଟା କହେ

ଆସ ନିସ୍ତବ୍ଧତlରେ

ଗପ ସପ କରିବା ।


୯୪)

ପ୍ରତିବିମ୍ବିତ

ସ୍ଥିର ଜଳ ରାଶିରେ

ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନାର ପ୍ରତିଛବି

ମନଟା ବ୍ୟଗ୍ର

ଅସ୍ଥିର ହୋଇଯାଏ

ବିମ୍ବହୀନ ଜଳରେ ।


୯୫)

ଅନେକ ସ୍ବପ୍ନ

ଜହ୍ନଟl ସାଥୀ ମୋର

ରୋମାଞ୍ଚ ଶରୀରରେ

ନିଷ୍ପ୍ରଭ ତାରା

ମିଞ୍ଜି ମିଞ୍ଜି ଆଲୁଅ

ସ୍ମୃତି ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ହୁଏ ।


୯୬)

ନଉକା ଯଦି

ସୁନ୍ଦରୀ ରୂପ ନିଏ!

ତୁମ ପଦ ସ୍ପର୍ଶରେ

ନାଉରିଆ ଯେ

ଚିନ୍ତିତ, ଅବସନ୍ନ

ପାଷାଣ କଥା କହେ ।


୯୭)

କାଗଜ ଡ଼ଙ୍ଗା

ବର୍ଷାର ସୁଅ ଛୁଟେ

ଭସେଇବାର ଆନନ୍ଦ

ଯାଇଛି ଦିନ

ନାହିଁ ସେ ବର୍ଷା ଅବା

ଭସେଇବା ବୟସ ।


୯୮)

ସନ୍ଧ୍ୟା ଆଳତୀ

ପକ୍ଷୀର କଳରବ

ଗୋଧୂଳି ବେଳା ଲଗ୍ନ

ସବୁ ଯାଇଛି

ସ୍ମୃତିର ଚି଼ହ୍ନ ହୋଇ

ଆକାଶର ଗlମ୍ଭୀର୍ଯ୍ୟ ।


୯୯)

ସ୍ବପ୍ନ ହଜିଛି

ବୟସର ଚାପରେ

ଜୀବନର ଫଲ୍ଗୁରେ

ଲକ୍ଷ୍ୟ ଯେ ସ୍ଥିର

ଶାଖା ପ୍ରଶାଖା ହୀନ

ଥୁଣ୍ଟା ବର ସଦୃଶ ।

 

୧୦୦)

ଯୌବନ ହଜେ

ନାହିଁ ସେ ଉଦ୍ଦାମତା

ସମୁଦ୍ର ଲଙ୍ଘିବାର

ବୟସ ହସେ

ସମୟର ସ୍ରୋତରେ

ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ସ୍ବପ୍ନରେଖା ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୦୧)

ସୂର୍ଯ୍ୟ ବୁଡ଼ିଲେ

ଆକାଶ ଲମ୍ବି ଯାଏ

ତାରା ସବୁ ବ୍ୟାକୁଳ

ଅୟୁତ ସ୍ବପ୍ନ

ଆସ୍ଥାନ ଯେ ଜମାନ୍ତି

ଶୂନ୍ୟତାର ବେଦିରେ ।


୧୦୨)

ଦିନ ସରେନା

ସରେନା ରାତି ମଧ୍ୟ

ଖାଲି ଋତୁ ବଦଳେ

ସୁଖ ଓ ଦୁଃଖ

ଦୁହେଁ ଯାଆଁଳା ପରି

ହୁଅନ୍ତି ଆତଯାତ ।


~ ଲିଙ୍ଗରାଜ ପାତ୍ର


୧୦୩)

ପବନ ଦେଲେ

ଉଡେ ଶିମିଳି ତୁଳା

ଛୁଇଁବ ସତେ ନଭ

ମିଳିଲେ ତୃପ୍ତି

ହାଲୁକା ହୁଏ ମନ

ଜାଗଇ ନୂଆ ଭାବ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୧୦୪)

କିଏ ସେ ଆଂକେ

ଆକାଶେ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ

ଫିଟାଇ ଘନାଘଟା

ମନ ଆକାଶେ

ବୋଳି ପ୍ରେମ - ଅବିର

ସପ୍ତରଙ୍ଗର ଛଟା ।


୧୦୫)

ଜୀବନ - ଗୀତ

ଗାଇଯା ରେ ବନ୍ଧୁ ତୁ

ଏକଲା ସୁର ଦେଇ

ସମୟ ପଥେ

ନ ଥିବେ କେହି ତୋର

ସାଥି କେବଳ ଛାଇ ।


~ ଲିଙ୍ଗରାଜ ପାତ୍ର


୧୦୬)

ଆଙ୍କି ଦେଉନ

ପୁଣିଥରେ ପ୍ରୀତିର

ନିଖୁଣ ମାନଚିତ୍ର

ଢାଙ୍କି ରଖୁନ

ଓଦାଳିଆ ଭାବକୁ

ଗୁପ୍ତ ରହୁ ଚରିତ୍ର ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୧୦୭)

ପ୍ରିୟା ମୋହର

ଗୋଟେ ଚାଇଳେ ଗଢା

ରମ୍ଭା, ମେନକା ପରି

ସୁକୁମାରୀ ସେ

କୋକିଳ କଣ୍ଠ  ବାଣୀ

ପଦ୍ମିନୀ ଜାତି ନାରୀ ।


~ ଝୁମୁରୀ ସାହୁ


୧୦୮)

ମାୟା ସଂସାର

ଇନ୍ଦ୍ର ଜାଲରେ ଛନ୍ଦା

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ର ତାଡନା

ଘଞ୍ଚ ବନାନୀ

ପଥିକ ବାଟବଣା

କେଉଁଠି ତା ଠିକଣା । 


~ ଆରତୀ ପ୍ରହରାଜ


୧୦୯)

ଶରଦ ଶଶୀ

କାହିଁକି ଲାଗେ ନୂଆ

ଦିଶଇ ଛନ ଛନ 

ବାଦଲ ପରି

ସଙ୍କଟ ଗଲେ ଟଳି

କୁରୁଳି ଉଠେ ମନ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୧୧୦)

ପ୍ରତି କ୍ଷଣରେ

ଜଗିଛନ୍ତି ଆଁ' କରି

ପଲ ପଲ ଶାଗୁଣା

ଝାମ୍ପି ନେବାକୁ

ତମାମ ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ଓ

ଭଲ ପାଇବାପଣ ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୧୧୧)

ଶୁଭ ସକାଳ

ନୂତନ ଉଦ୍ଦୀପନା 

ନୂତନ ସମ୍ଭାବନା

ମନରେ ଜାଗୁ

ପ୍ରିୟ ଭାରତବାସୀ

ରହିବା ମିଳିମିଶି ।


~ ପ୍ରତିମା ମେହେର, ପାଟଣାଗଡ଼


୧୧୨)

ଜୟ  ଭବାନୀ

ଜୟ ଜୟ ମା ଦୁର୍ଗା

ମା ଦୁର୍ଗତି ନାଶିନୀ

ଜୟ ଶିବାନୀ

ଜୟ ହେ ଅମ୍ବେ ଗୈାରୀ

ଜୟ ଭୁବନେଶ୍ଵରୀ ।


~ ଜୟରାମ ସାହୁ


୧୧୩)

ସନ୍ଧ୍ୟା ନଇଁଲେ

କାହିଁକି ଜହ୍ନି ଫୁଲ

ବାଡ ଛାତିରେ ହସେ 

ଜହ୍ନ ସାଥିରେ

ରହିଛି ତାର ଭାବ

ତାରାଙ୍କ ପରି ଦିଶେ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୧୧୪)

କି କାଳ ହେଲା

ଝିଅ ଜାଗାରେ ପୁଅ

ବାଡ଼ୁଅ ଯେ ରହିଲା

ବାପା ମା 'ମୁଣ୍ଡେ

ଚଡକ ପଡିଲା

ସୁଖଟା ଦୁଃଖ ହେଲା ।


୧୧୫)

ଜନ ଗଣନା

ପୁଅ ଝିଅ ମଧ୍ୟରେ

ତାରତମ୍ୟ ଅନେକ

ପୁଅ ଜାଗାରେ

ଝିଅ ଖୋଜା ଚାଲିଲା

ଯୁଗ ଓଲଟି ଗଲା ।


୧୧୬)

ମର୍କଟି ମାନେ

ରମ୍ଭା ବୋଲି ଭାବିଲେ

ପାରିଜାତ ଖୋଜିଲେ

ପୁଅର ବାପା

ଛିଣ୍ଡା ଚପଲରେ ତ

ଶୁଣ୍ଢି ପିଣ୍ଡା ହୋଇଲା ।


~ ମନୀଷା ମିଶ୍ର


୧୧୭)

ଶିଶିରସ୍ନାତ

ସୁନ୍ଦର ବସୁନ୍ଧରା

ରୂପେଲି ଚାଦରରେ

ସଜେଇ ହୁଏ

ସୁନା ଖରାକୁ ଦେଖି

ସ୍ୱାଗତ କରିବାକୁ ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୧୧୮)

ଭାରି ଫୁଲେଇ

ଥିରିକି କାନେ କହେ

ତୁମକୁ ଭଲପାଏ

ଅଳ୍ପ ଗେଲେଇ

ଅବୁଝା ପ୍ରିୟତମା

ଭାରି ଅଭିମାନିନୀ ।


୧୧୯)

ମନୋଇ ପ୍ରିୟା

ଟିକେ କଥାରେ ଋଷେ

ଗଣ୍ଡଦେଶେ ଚୁମ୍ବନ

ଜାଏ ଲାଜେଇ

ଖିଲି ଖିଲି ହସିରେ

ହୁଏ ମୁଁ ଆତ୍ମହରା ।


~ ବାସନ୍ତୀ ଦେଈ


୧୨୦)

ଅମା ଅନ୍ଧାରେ

କିଏ ସେ ଡାକେ ମୋତେ

ଭଗ୍ନ ବୀଣାର ତାଳେ

ସପନ ପଥେ

ତନ୍ଦ୍ରା ଅଳସେ ସତେ

ମିଳନ - ସୁର ଗାଏ ।


୧୨୧)

ମୁଁ ଯେ ବାଦଲ

ଜୋଛନା ଭରା ନଭେ

ତୁମେ ଚାରୁ - ଚନ୍ଦ୍ରମା

ତୋଳିବା ଆସ

ପ୍ରୀତିର ପୂର୍ବରାଗେ

ରାଗିଣୀ ଅନୁପମା ।


~ ଲିଙ୍ଗରାଜ ପାତ୍ର


୧୨୨)

ଅନେକ ବ୍ୟଥା

ସମୟର ସୁଅରେ

ମୃତ୍ୟୁର ପଦ ସ୍ପର୍ଶ

କେତେବେଳ ଯେ

ଅନ୍ଧାର ଘନେଇବ

ନିସ୍ତବ୍ଧ ହୋଇଯିବ ।


୧୨୩)

ସ୍ମୃତିରେ ସବୁ

ଅତୀତର କାହାଣୀ

ନିରାଟ ବାସ୍ତବତା

ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଛି

ପାଖେ ନାହାନ୍ତି କେହି

ଏକଲା ମଣିଷଟିଏ ।


୧୨୪)

ଘର ଅଗଣା

ସମୟ ଥିଲା ଦିନେ

ଶିଶୁଙ୍କ କୋଳାହଳ

କ୍ରନ୍ଦନ ରୋଳ

ହସ ଖୁସିର ଝଲକ

ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯାଇଛି ।


୧୨୫)

କାଲିର ଶିଶୁ

ଆଜି ପାରିବାରିକ

ପେଟ ପାଟଣା ପାଇଁ

ଅନେକ ଦୂର

ବ୍ୟସ୍ତ ଜଂଜାଳ ମଧ୍ୟେ

ସମୟର ଅଭାବ ।


୧୨୬)

ମନେ ପଡ଼େନା

ପିତା ମାତାଙ୍କ କଥା

ବୟସ ଅପରାହ୍ନ

କେତେବେଳେ ଯେ

ସ୍ଥିର ନିଥର ହେବ

କାହାଣୀ ଅନ୍ତ ହେବ ।


୧୨୭)

ବର୍ଷରେ ଥରେ

ଅଗଣା ଭରିଯାଏ

ଶିଶୁଙ୍କ କୋଳାହଳ

କେତେ ଆନନ୍ଦ

ଉତ୍ସାହ, ଉଦ୍ଦୀପନା

ବୟସ ଭୁଲିଯାଏ ।


୧୨୮)

ଏକଲା ପଣ

ପୁନର୍ମୁଷିକ ଭବ

କିଛି ଦିନରେ ପୁଣି

ସେଇ ଏକାନ୍ତ

ଖାଁ ଖାଁ ର ନିର୍ଜନତା

ବିରସ ମନୋଭାବ ।


୧୨୯)

ଫେରନ୍ତା ପଥ

ନିର୍ନିମେଷ ନୟନ

ପୁଣି ଅନାଇ ରହେ

କେତେବେଳେ ଯେ

ଅଗଣା ଭରିଯିବ

ଭାବର ଆଗମନେ ।


୧୩୦)

ପାଖ ପଡୋଶୀ

ଚିର ଦିନର ସାଥୀ

ଚିହ୍ନା ମଣିଷ କଥା

ସମୟ ଚାଲେ

ଭାବର ବିନିମୟ

ସମୟ କଟିଯାଏ  ।


୧୩୧)

ଘନେଇ ଆସେ

ରାତ୍ରୀର ଅନ୍ଧକାର

ଚାରିଆଡେ ଶୂନ ଶାନ୍

ଆଖିରେ ନିଦ

ହଜିଯାଏ କୁଆଡେ

ରୋମାନ୍ଥିତ ହୃଦୟ  ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୩୨)

ଜୀବନ ଯୁଦ୍ଧ

ନିତିଦିନିଆ କାର୍ଯ୍ୟ

ହାରିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ

କାହାର ଦୋଷ

ଜିଇଁବାର କୌଶଳ

ଲଢିବାର ନାଁ ନାହିଁ ।


୧୩୩)

ଦଦରା ନାଆ

ଭାସୁଅଛି ସ୍ରୋତରେ

ବୁଡିଯିବ ଜଳରେ

ଶୁଖିଲା କାଠ

ବେଶ ଭାସି ଆସୁଛି

କୂଳକୁ ଲାଗିବନି ?


~ ଶ୍ରୀ ଡମ୍ବରୁଧର ବାଗ


୧୩୪)

ଅସହ୍ୟ ରୌଦ୍ର

ହଜାଇ ଗଛ ରଙ୍ଗେ 

ଝିଙ୍କାରୀ ଡାକେ ଝିଇଁ

କେଉଁଠି ପ୍ରିୟ

ଠିକଣା ଦିଏ ଡାକ

ଉଠଇ ପ୍ରିୟା ଚେଇଁ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୧୩୫)

ଶୁଭଦାୟକ 

ମାଆଙ୍କ ଉପାସନା 

ହୁଏ ଫଳ ଦାୟକ

ଜଳାଅ ଦୀପ

ଦୂରେଇ ଯାଇ ଦୁଃଖ

ଫେରେ ଘରକୁ ସୁଖ ।


~ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ଦାଶ "ଦୀପକ"


୧୩୬)

ଉଛୁଳା ନଈ

କୂଳକୁ ଯାଏ ଖାଇ

ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ରହେ ଚାହିଁ

ବଢିଲେ ଚିନ୍ତା

ଶରୀର ହୁଏ କ୍ଷୀଣ

ଭାଳେ ହଜିଲା ଦିନ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୧୩୭)

ସତ୍ୟ, ସନ୍ତୋଷ

ମାନବ ମୁକ୍ତି ଖୋଜେ

ଦୁଃଖ, ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦାଉ

ଶରୀର, ଆତ୍ମl

ନିଜେ, ଉଭୟେ ମିଶି

ଅଭିଜ୍ଞତାର ବଳେ ।


୧୩୮)

ଜୈନ ଧର୍ମ ଯେ

ଗ୍ରହଣ କରେ ନାହିଁ

ବିଶ୍ୱ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି

ଜୀବ, ଅଜୀବ

ମିଳନରେ ଏ ବିଶ୍ୱ

ଚୀର ସହାବସ୍ଥାନ ।


୧୩୯)

ଅଜୀବ ଶ୍ରେଣୀ

ପୁଡ୍ଗଳ ଯାହା ବସ୍ତୁ

ଧର୍ମ, ଅଧର୍ମ, କାଳ

ଆକାଶ ସହ

ଜୀବ ବହନ କରେ

ଜ୍ଞାନ, ଦର୍ଶନ ସତ୍ତା ।


୧୪୦)

କର୍ତ୍ତା ମାଲିକ

କର୍ମଫଳର ଭୋଗ

କରେ ସାରା ଜୀବନ

ସଂସାର ମଧ୍ୟେ

ସିଦ୍ଧି କରଇ ପ୍ରାପ୍ତି

ସୁକର୍ମେ ଉର୍ଧ୍ଵ ଗତି ।


୧୪୧)

ଆତ୍ମା ଅମର

ସ୍ଥୁଳ ବସ୍ତୁ ଅକ୍ଷୟ

ଉଦ୍ଭିଦ ଓ କଣିକା

ଶୀତଳ ଜଳ

ଅଗ୍ନି, ବାୟୁର ସ୍ରୋତ

ଜୀବର ଅଧିକାର ।


୧୪୨)

ସିଦ୍ଧ ପୁରୁଷ

ଜ୍ଞାନ, ଦର୍ଶନ ବଳେ

ଆତ୍ମାର ଜାଗରଣ

ପ୍ରଭୂତ୍ବ ପ୍ରାପ୍ତି

ବିଶ୍ୱ, ବ୍ୟକ୍ତିର ସତ୍ତା

ନୁହେଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦାନ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୪୩)

କାଳ ଅସୀମ

ସମୟ ଚକ୍ର ଗତି

ଅବସର୍ପିଣି ଯୁଗେ

ଓ ଉତ୍ସର୍ପିଣି

ଦୁଇ ଯୁଗରେ ଭାଗ

ସେ ଜୈନ ପରମ୍ପରା ।


୧୪୪)

ଅବସର୍ପିଣି

ସୁଖ, ସନ୍ତୋଷ ହ୍ରାସ

ହୁଅଇ ଯେଉଁ ଯୁଗେ

ଉତ୍ସର୍ପିଣି ରେ

ଦୟା, କ୍ଷମା ଓ ସତ୍ୟ

ହୁଅଇ ଯାର ବୃଦ୍ଧି ।


୧୪୫)

ଅବସର୍ପିଣି

ଯୁଗରେ ଆମ ଗତି

ନର ଖୋଜଇ ସୁଖ

ସନ୍ତୋଷ ହ୍ରାସ

ଦୟା, କ୍ଷମା ଓ ସତ୍ୟ

ହୁଅନ୍ତି ଛିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ।


୧୪୬)

ଜୀବନ କାଳ

ଛଅ ଭାଗରେ ବଣ୍ଟା

ସୁଷମ -ସୁଷମ ଯେ

ଦିଏ ସନ୍ତୋଷ

ତୃପ୍ତି ଯେ ସର୍ବାଧିକ

ସୁକ୍ଷ୍ମ ଦିଏ ସନ୍ତୋଷ ।


୧୪୭)

ଅନ୍ୟ ଯେ କାଳ

ସୁଷମ -ଦୁଷମ ଯେ

ସନ୍ତୋଷ ଅସନ୍ତୋଷ

ମିଶ୍ରିତ ଭୋଗ

ଦୁଷମ କାଳେ ଭୋଗେ

ନର କେତେଯେ ଦୁଃଖ ।


୧୪୮)

ଅନ୍ୟ କାଳ ଯେ

ଦୁଷମ  ଓ ଦୁଷମ

ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖ ଭୋଗ

ନର କରଇ

ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ସର୍ବଦା

ନାହିଁ ଟିକେବି ଶାନ୍ତି ।


୧୪୯)

ଉତ୍ସର୍ପିଣି ରେ

ବିପରୀତ ଯେ ଭୋଗ

ଦୟା, କ୍ଷମା ଓ ସତ୍ୟ

ସୁଖ ଓ ଶାନ୍ତି

ସନ୍ତୋଷ ଯହିଁ ବୃଦ୍ଧି

ଜୈନ ଧର୍ମର ସାର ।


୧୫୦)

~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୫୧)

ବଞ୍ଚିବା କଳା

ଶୈଳୀର ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ

ଚଉଦ ମାନସ ଠୁଁ

କୂଳକlରସ

ବିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ବନ୍ଧେ

ଦିଅନ୍ତି ଜ୍ଞାନ ସାର  ।


୧୫୨)

କୂଳକlରସ

ମାନସ ରୂପେ ଜ୍ଞାତ

ଜ୍ଞାନୀ, ବିଦ୍ୱାନ ଜନ

ଜ୍ଞାନ କୌଶଳେ

ଜୀବନ ଶୈଳୀ ଦିଏ

ସୁସ୍ଥ ମାନବ ଧର୍ମ ।


୧୫୩)

ଜ୍ଞାନ ବାଣ୍ଟନ୍ତି

ପ୍ରତିଶୃତି, ସଂମତି

କ୍ଷେମଙ୍କର୍, କ୍ଷେମଧାରା

ପ୍ରସେନଜିତ

ନଭି ଆଦିଙ୍କୁ ମିଶି

ଚଉଦ ଯେ ମାନସ ।


୧୫୪)

ମାନସ ନଭି

ମରୁ ଦେବୀ ଯେ ଭାର୍ଯା

ତାଙ୍କ ଗର୍ଭ ସମ୍ଭୁତ

ଜ୍ଞାନୀ ରୁଷଭ

ପ୍ରଥମ ତୀର୍ଥଙ୍କର

ବିଶ୍ୱରେ ଜ୍ଞାତ ଯିଏ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୫୫)

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ

ଚଉଦ ମନୁଙ୍କର

ହୁଅଇ ଆବିର୍ଭାବ

ମନୁ ସଂହିତା

ଯାହାଙ୍କର ସୃଷ୍ଟି ସେ

ସର୍ବ ପ୍ରଥମ ଗ୍ରନ୍ଥ ।


୧୫୬)

ଚଉଦ ମନୁ

ମାନସ ରୂପେ ଜ୍ଞାତ

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ମୂଳ

ଜୈନ ଧର୍ମ ଯେ

ନଭିଙ୍କ ଠାରୁ ସୃଷ୍ଟ

ସେ ସମ ସାମୟିକ ।


୧୫୭)

ପ୍ରଥମ ମନୁ

ପ୍ରତିଶୃତି ନାମୀୟ

ସଂମତି ଯେ ଦ୍ଵିତୀୟ

ତୃତୀୟ ମନୁ

କ୍ଷେମାଙ୍କର ନାମରେ

ଜଗତରେ ବିଦିତ ।


୧୫୮)

ଚତୁର୍ଥ ମନୁ

କ୍ଷମାନ୍ଧର ନାମ ଯେ

ପଞ୍ଚମ ସୀମାଙ୍କର

ଷଷ୍ଠ ମାନସ

ସୀମାନ୍ଧର ଭାବରେ

ସର୍ବଜନ ବିଦିତ ।


୧୫୯)

ସପ୍ତମ ମନୁ

ବିମଳ ବାହାନ ଯେ

ଅଷ୍ଟମ ଚକ୍ଷୁଷ୍ମାନ

ନବମ ମନୁ

ଯସ୍ମିନ ନାମଧାରୀ

ଦଶମେ ଅଭିଚନ୍ଦ୍ର ।


୧୬୦)

ଏକାଦଶରେ

ଚନ୍ଦ୍ରଭା ମନୁ ଭାବେ

ଜଗତରେ ବିଖ୍ୟାତ

ଦ୍ୱାଦଶ ମନୁ

ମରୁ ଦେବ ନାମରେ

ସର୍ବଜନ ଆଦୃତ ।


୧୬୧)

ତ୍ରୟୋଦଶରେ

ପ୍ରସେନ୍ ଜିତ୍ ମନୁ ନାମେ

ଲୋକ ଲୋଚନେ ଖ୍ୟାତ

ଚତୁର୍ଦଶରେ

ନାଭି ମନୁ ଭାବରେ

ପୃଥିବୀରେ ବିଖ୍ୟାତ ।


୧୬୨)

ତୀର୍ଥଙ୍କର ଯେ

ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଧର୍ମ ଜ୍ଞାତା

ଯାହାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ

ମାନବ ଗଣ

ଜୟ କରନ୍ତି ଦୁଃଖ

ନାଶ ହୁଏ କୁକର୍ମ ।

 

୧୬୩)

ଅରି ହନ୍ତା ସେ

ଷଡ଼ ରିପୁ ନାଶକ

ପୁଣ୍ୟାତ୍ମା ଗୁରୁ ଯିଏ

ଦିଗ ଦର୍ଶନେ

ଦୂର ହୁଅଇ ବାଧା

ନିର୍ବାଣ ପ୍ରାପ୍ତି ପଥ ।


୧୬୪)

ରାଜା ରୁଷଭ

ସତ୍ୟ, ଅହିଂସା ପଥେ

ଚାଲେ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ

ଇକ୍ଵାକ୍ଷୁ ବଂଶ

ବଂଶଧର ରାଜନ

ଶାନ୍ତିରେ ପ୍ରଜାଜନ ।


୧୬୫)

ରାଜା ରୁଷଭ

ଅନେକ ପୁତ୍ର ମଧ୍ୟେ

ଭରତ, ବାହୁବଳୀ

ସର୍ବ ବିଦିତ

ଭରତଙ୍କ ନାମରେ

ଦେଶ ଭାରତ ବର୍ଷ ।


୧୬୬)

ପ୍ରଭୁ ରୁଷଭ

ମୂଳଦୁଆ ସ୍ଥାପନ

ସଭ୍ୟ ଗୋଷ୍ଠୀ ଜୀବନ

ସହାନୁଭୂତି

ସାହାଯ୍ୟ ସହଯୋଗେ

କାଟେ ସଭ୍ୟ ଜୀବନ ।


୧୬୭)

ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ

ବାସ୍ତରୀ କଳା ସେ ଯେ

ପୁରୁଷଙ୍କୁ ଜୀବିକା

ନାରୀ ନିମନ୍ତେ

ଚଉଷଠି କଳାରେ

କରନ୍ତି ପାରଙ୍ଗମ ।


୧୬୮)

ରାଜା ରୁଷଭ

କୃଷିର ଜନ୍ମଦାତା

ସଂସ୍କୃତିର ବାହକ

ଅହିଂସା ମାର୍ଗ

କରନ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ

କଳାର ନିଦର୍ଶନ ।


୧୬୯)

ଜୈନ ଧର୍ମରେ

ମହାପୁରlଣ ଗାଥା

ପଦ୍ମ ପୁରାଣ କହେ

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ

ଗୀତା, ଶିବ ପୁରାଣ

ରୁଷଭ ଜ୍ଞାନଦାତା ।


୧୭୦)

ଦରବାରରେ

ଦିନେ ରାଜା ରୁଷଭ

ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି

ନୃତ୍ୟ ଆସର

ନୀଳମ୍ ଯେ ନୃତ୍ୟଙ୍ଗନା

ବାଦ୍ୟର ସୁର ତାଳେ ।


୧୭୧)

ନୃତ୍ୟ ପହଞ୍ଚେ

ଉତ୍କର୍ଷତାର ଚରମେ

ଭାବ ବିହ୍ଵଳ ନୀଳମ୍

ଭୂପତିତl ଯେ

ନିଶ୍ଚଳ ତା 'ଶରୀର

ଜୀବନ ନିର୍ବାପିତ ।


୧୭୨)

ରାଜା ରୁଷଭ

ସ୍ତମ୍ବିଭୂତ ହୁଅନ୍ତି

ବିଚଳିତ ଚିତ୍ତ ଯେ

ଦାୟୀ କରନ୍ତି

ନିଜକୁ ନିଜେ ସେ ଯେ

ନୀଳମ୍ ର ମୃତ୍ୟୁ ପାଇଁ ।


୧୭୩)

ବୈରାଗ୍ୟ ଆସେ

ଜୀବନ ସତ୍ୟ ରୂପ

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅନୁଭୂତି

ନର ଜୀବନ

କ୍ଷଣ ଭଙ୍ଗୁର ସେ ଯେ

ଅବାସ୍ତବ, ଅଳିକ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୭୪)

ଯେଉଁ କଲମ

ଲେଖଇ ଫାଶୀ ଦଣ୍ଡ

ନିବ ହୁଏ ତା ଭଙ୍ଗା

ଅଶୁଭ ବୋଲି

ମଣନ୍ତି ନ୍ୟାୟଧୀଶ

ପଠାନ୍ତି ତାକୁ ଗଙ୍ଗା ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୧୭୫)

ମହାବୀର ଯେ

ଚତୁବିଂଶ ଜିନ ସେ

ଜନ୍ମ ଯାହାଙ୍କ ହୁଏ

ଚୈତ୍ର ମାସରେ

ଶୁକ୍ଳ ତ୍ରୟୋଦଶୀରେ

କୁନ୍ଦପୁର ରାଜ୍ୟରେ ।


୧୭୬)

ପିତା ସିଦ୍ଧାର୍ଥ

କୁନ୍ଦପୁର ରାଜନ

ମାତା ତାଙ୍କ ତ୍ରିଶଳା

କୁନ୍ଦପୁର ଯେ

ଏକ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଜ୍ୟ

'ନୟା 'ଯେ ରାଜବଂଶ ।


୧୭୭)

ଲିଛବି ବଂଶ

ବୈଶାଳୀରେ ଶାସନ

ଚେତକ ଯେ ରାଜନ

ତାଙ୍କର ଭଗ୍ନୀ

ପ୍ରିୟଙ୍କା ରାଣୀ ସେ ଯେ

କୁନ୍ଦପୁରର ରାଣୀ ।


୧୭୮)

ରାଜା ସିଦ୍ଧାର୍ଥ

ରାଣୀ ତ୍ରିଶଳାଦେବୀ

ପ୍ରଭୁ ପାର୍ଶ୍ୱନାଥଙ୍କ

ଯେ ଅନୁଗାମୀ

ଜନ୍ମରୁ 'ବୀର 'ନାମେ

ମହାବୀର ଯେ ଖ୍ୟାତ ।


୧୭୯)

କୁନ୍ଦପୁର ଯେ

ବୀର ଜନ୍ମ ପରଠୁଁ

ଧନ ଧାନ୍ୟରେ ଭରା

ସମୃଦ୍ଧିଶାଳୀ

ସ୍ନେହରେ ପିତା ଦେଲେ

ବର୍ଦ୍ଧମାନ ନାମ ଯେ ।


୧୮୦)

ବର୍ଦ୍ଧମାନ ଯେ

ଯନ୍ତପୁତ୍ତ ନାମରେ

ପୁଣି ସେ ନଟପୁତ୍ତ

ବୌଦ୍ଧିକ ମତେ

ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବୁଦ୍ଧି ସମ୍ପନ୍ନ

ଜନ୍ମରୁ ହୁଏ ପ୍ରାପ୍ତି ।


୧୮୧)

ଜନ୍ମରୁ ବୀର

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଜ୍ଞାନଦୀପ୍ତ

ପରମ୍ପରା ସମ୍ପନ୍ନ

ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତାରେ

ଅଲୌକିକ ଶକ୍ତିର

ଅଧିକାରୀ ହୁଅନ୍ତି ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୮୨)

ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଗଣା

ନଥାଏ ଭିକ ମଗା 

ଖେଳି ବୁଲଇ ଟଙ୍କା

ମନ୍ଦିର ରାସ୍ତା 

ଦାନ ଧର୍ମର ଚିନ୍ତା

ସହଜେ ମିଳେ ଭିକ୍ଷା ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା 


୧୮୩)

ଦେଖିଲେ ପାଣି

ପିଲାର ମନ ଡିଏଁ

ଖେଳିବା ପାଇଁ ଧାଏଁ

ପାଣି ଜନନୀ 

ଜୀବନ ସାଥେ ଯୋଡ଼ା

ନକରେ ହାତ ଛଡା ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା 


୧୮୪)

ମହାପୁରାଣ

ଶ୍ରୀମଦ ଭାଗବତ

ଲେଖିଲେ ଜଗନ୍ନାଥ

ସଂସାର ହିତେ

ପରମ ମୂଲ୍ୟବାନ

ଗ୍ରନ୍ଥ କଲେ ସୃଜନ ।


~ ବାସନ୍ତୀ ଦେଈ ଖୋର୍ଦ୍ଧା


୧୮୫)

ପ୍ରକୃତି ଦତ୍ତ

ଜ୍ଞାନର ଅଧିକାରୀ

ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା, ନୈତିକ

ଧର୍ମୀୟ ଗୁରୁ

ଜନ୍ମରୁ ଯିଏ ସିଦ୍ଧ

ସର୍ବଗୁଣ ସମ୍ପନ୍ନ ।


୧୮୬)

ଶିକ୍ଷା ଲଭନ୍ତି

ରାଜକୁମାର ରୂପେ

ବୁଦ୍ଧି ପରିପ୍ରକାଶ

ତାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ

ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ ହୁଅଇ

କୁନ୍ଦପୁର ଶାସନେ ।


୧୮୭)

ଅସାଧାରଣ

ଜ୍ଞାନର ସମ୍ୱନ୍ଧରେ

ଶୁଣନ୍ତି ଋଷିଶ୍ରେଷ୍ଠ

ଋଷି ବିଜୟ

ସଞ୍ଜୟ ଋଷି ଇଛା

ଦର୍ଶନ ମହାବୀର ।


୧୮୮)

ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟlନ୍ୱିତ

ଋଷି ବୀର ଜ୍ଞାନରେ

ନାମ ଦେଲେ ସଂମତୀ

ନାହିଁ ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ ଲୋଭ

କ୍ଷମତାରେ ଆସକ୍ତି ।


୧୮୯)

ଜୀବଙ୍କ ପ୍ରତି

ସ୍ନେହ ଓ ଦୟା ଭାବ

ବସ୍ତୁ ପ୍ରତି ବିମୁଖ

ଆତ୍ମ ସଂଯମୀ

କୋମଳ ଭାବlପନ୍ନ

ମଙ୍ଗଳମୟ ପ୍ରଭୁ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୧୯୦)

ଗୋଲାପ ଫୁଲ

ରଙ୍ଗତା ମନ କିଣେ

ଛପିଛି କଣ୍ଟା ବଣେ

ଦିଏ ବାରତା

ମିଳେନା କିଛି ଭଲ

ନହେଲେ କଲବଲ ।


~ ରଞ୍ଜନ କୁମାର ଜେନା


୧୯୧)

ସମୟ କ୍ରମେ

ଜୈନ ଧର୍ମ ହୁଅଇ

ଦୁଇ ଭାଗରେ ବଣ୍ଟା

ଶ୍ଵେତାମ୍ବର ଓ

ଦିଗାମ୍ବର ଐତିହ୍ୟ

ସାଧନା ଶୈଳୀ ଭିନ୍ନ ।


୧୯୨)

ଦିଗାମ୍ବରଙ୍କ

ମତ ଅନୁସାରେ ଯେ

ଜିନ ଅବିବାହିତ

ଶ୍ଵେତାମ୍ବରଙ୍କ

କଥନ ମତେ ସେ ଯେ

ଗୃହସ୍ଥି, ବିବାହିତ ।


୧୯୩)

ଯଶୋଦା ନାମ୍ନୀ

କଳିଙ୍ଗ ରାଜଜେମା

ସୁନ୍ଦରୀ ଅନୁପମା

ଗୃହିଣୀ ରୂପେ

ଜନ୍ମ ଦିଅନ୍ତି ଜେମା

ପ୍ରିୟଦର୍ଶନl ନାମେ ।


୧୯୪)

ପ୍ରିୟଦର୍ଶନl

ପରିଣତ ବୟସେ

ଜମାଳୀ ନାମେ ଶିଷ୍ୟ

ତାଙ୍କ ସହିତ

କରନ୍ତି ଯେ ବିବାହ

ଜୈନ ସେ ପ୍ରଚାରକ ।


୧୯୫)

ସନ୍ୟାସୀ ରୂପେ

ପିତାମାତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ

ମହାବୀର କରନ୍ତି

ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ ଯେ

ସଂସାର ମଧ୍ୟେ ପାପ

ତାହାରି ନାଶ ପାଇଁ ।


୧୯୬)

ଶ୍ରୀ ମହାବୀର

ଧନ ସମ୍ପଦ ତ୍ୟାଗ

ସୁଖ ସମୃଦ୍ଧି ଛାଡି

ବନେ ଗମନ୍ତି

କୁଛ୍ର ସାଧନା ହୁଏ

ଆରମ୍ଭ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ।


୧୯୭)

ରିଜୁ ପାଳିକା

ମଧୁବନ ନିକଟେ

ଜାମ୍ବିକା ଗ୍ରାମ ପାର୍ଶ୍ୱ

ବାର ବର୍ଷ ଯେ

'ଶୁକ୍ଳ ଧ୍ୟାନ 'ରେ ମଗ୍ନ

ଶାଳ ବୃକ୍ଷର ତଳେ ।


୧୯୮)

ଜୟ କରନ୍ତି

କ୍ଷତିକାରକ କର୍ମ

ପ୍ରମୁଖ ଚାରିଗୋଟି

ସାଧନା ବଳେ

ଆତ୍ମ ନିଗ୍ରହ ମଧ୍ୟେ

ତମ କରନ୍ତି ନାଶ ।


୧୯୯)

ମୋହନୀୟ ସେ

ଦର୍ଶନ ବରଣୀୟ

ଜ୍ଞାନ ବରଣୀୟ ଓ

ଅନ୍ତରାୟ ଯେ

ଚାରି ପ୍ରମୁଖ କର୍ମ

ନର ପାଇଁ ଵିଧ୍ଵଂସୀ ।


୨୦୦)

"କେବଳ ଜ୍ଞାନ "

ମହାବୀର ଲଭନ୍ତି

ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷ

ଦଶମୀ ତିଥି

ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଜ୍ଞାନ ବଳ

ଅନ୍ତର୍ଦ୍ରୁଷ୍ଟି ସମ୍ପନ୍ନ ।


୨୦୧)

ସମଦର୍ଶୀ ଯେ

ମହାବୀର ଜିନ ସେ

ଦେବ, ମାନବ, ନର୍କ

ପାର୍ଥିବ ଜ୍ଞାନ

ଜ୍ଞାନlଲୋକେ ଦିଅନ୍ତି

ଜନେ ମୁକ୍ତିର ମାର୍ଗ ।


୨୦୨)

କାର୍ତିକ ମାସ

ଅମାବାସ୍ୟା ତିଥିରେ

ନିର୍ବାଣ ଲଭନ୍ତି ସେ

ପୁନର୍ଜନ୍ମରୁ

ଜନ୍ମ, ମୃତ୍ୟୁର ଜୟ

ଅକାଳ ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟରୁ ।


୨୦୩)

କାଶୀ ନରେଶ

କୋଶଳ ଓ ବୈଶାଳୀ

ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ

ସିଦ୍ଧି ଦିବସ

ଦୀପାବଳୀ ରୂପରେ

ପାଳନ କରନ୍ତି ଯେ ।


୨୦୪)

ତାଙ୍କରି ବାଣୀ

ଧାର୍ମିକ ଉପଦେଶ

ଅର୍ଦ୍ଧ ମାଗଧୀ ଆଉ

ଲୋକ ଭାଷାରେ

ଶିଷ୍ୟ ଯେ ପ୍ରକାଶନ୍ତି

ଦ୍ୱାଦଶାଂଗ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ।


୨୦୫)

ଜୈନ ଦର୍ଶନ

ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଭିତ୍ତିକ

ମାନବ ଜୀବନରେ

ନିଶ୍ଚିତ ଲକ୍ଷ

ଦୟା, ପ୍ରେମ ବଳରେ

ଲକ୍ଷ ହୁଏ ପୂରଣ ।


୨୦୬)

ଗଣଧାର ଯେ

ବେଦବିଦ ବିଦ୍ୱାନ

ମହାବୀରଙ୍କ ବାଣୀ

ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରନ୍ତି

ଇନ୍ଦ୍ରଭୁତି ଯେ ଶିଷ୍ୟ

ଜ୍ଞାନ କରନ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତି ।


୨୦୭)

ବେଦ ବିଦ୍ୱାନ

ଇନ୍ଦ୍ରଭୁତିଙ୍କ ଭ୍ରାତା

ଅଗ୍ନିଭୁତି ପଣ୍ଡିତ

ବାୟୁଭୁତି ଯେ

ମହାବୀରଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ

କରନ୍ତି ଯୋଗଦାନ ।


୨୦୮)

ଜିନଙ୍କ ବାଣୀ

ଆକୃଷ୍ଟ ଜ୍ଞାନୀ ଗଣ

ବ୍ୟକ୍ତ, ଅଚlଳଭ୍ରାତ

ସୁଧର୍ମା, ମୌର୍ୟପୁତ୍ର

ମlଣ୍ଡିକl ବିଜ୍ଞ

ଅକମ୍ପିତ, ପ୍ରଭାସ

ଆଦି ଗଣଧାର ଯେ ।

 

୨୦୯)

ଜୈନ ଧର୍ମରେ

ଗଣଧାର ମଧ୍ୟରୁ

ଇନ୍ଦ୍ରଭୁତି ଗୌତମ

ବିଶେଷ ଜ୍ଞାନୀ

ମହାବୀରଙ୍କ ବାଣୀ

ସୂତ୍ରରେ ପ୍ରକାଶନ୍ତି ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୧୦)

କୁଆଁରୀ କନ୍ୟା

ଖଇ ଆଞ୍ଜୁଳା ଟେକେ

କୁମାର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ରେ

ଆଶିଷ ମାଗେ

କୁମାର କାର୍ତ୍ତିକେୟ

ବର ପ୍ରାପତେ ଲୟ ।


୨୧୧)

ମା' ଗଜଲକ୍ଷ୍ମୀ

ଆଶ୍ଵିନ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ

ଧରାପୃଷ୍ଠେ ପୂଜନ

କରୁଣା ବାରି

ଧନ କଳସ ଧରି

ଦେବେ ଆଶିଷ ଭରି ।


~ ବାସନ୍ତୀ ଦେଈ


୨୧୨)

ଜୀବଦ୍ଦସାରେ

ଜିନ ବିଚାରୁ ଭିନ୍ନ

ମାଙ୍ଖାଳି ଗୋଶାଳକ

ଜlମାଳୀ ସାଧୁ

ବିଛିନ୍ନ ଭାବlପନ୍ନ

ଜୈନ ଧର୍ମର ଅଂଶ ।


୨୧୩)

ଆଜୀବିକା ଯେ

ଗୋଶାଳକ ଐତିହ୍ୟ

ବହୁରତ ଜlମାଳୀ

ଜୈନ ଧର୍ମର

ନୂତନ ବିଭାଜନ

ନବଧାରାରେ ଗତି ।


୨୧୪)

ଜୈନ ଧର୍ମର

ବିକାଶେ ଇନ୍ଦ୍ରଭୁତି

ସୁଧର୍ମା ଶିଷ୍ୟଙ୍କର

ଯୋଗଦାନ ଯେ

ପ୍ରଚାରିତ ହୁଅଇ

ସାରା ଭlରତ ବର୍ଷେ ।


୨୧୫)

ସୁଧର୍ମା ଶିଷ୍ୟ

ଜମ୍ବୁସ୍ୱାମୀ ନିଜର

ଗୁରୁ ଅନୁସରଣ

କରି ନିର୍ବାଣ

ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ସେ ଯେ

ଜୈନ ଧର୍ମର ମୁଖ୍ୟ ।


୨୧୬)

ଷୋଡଶ ପୀଢ଼ି

ଭଦ୍ରବାହୁ ମୁନି ଯେ

ସ୍ଥୁଳଭଦ୍ର ତତ୍ସଂଗେ

ଶ୍ରୁତକେବେଳୀନ୍

ବହୁ ଭାଷାରେ

କରନ୍ତି ପ୍ରକାଶନ

ଜୈନ ଧର୍ମର ବାଣୀ ।


୨୧୭)

ମହାବୀର ଯେ

ଜୀବଦ୍ଦଶା ମଧ୍ୟରେ

ନଗ୍ନ ଉପାସନାର

ମାର୍ଗ ନିଅନ୍ତି

ବସ୍ତ୍ର ଆବଶ୍ୟକତା

ନାହିଁ ପରମ୍ପରାରେ ।


୨୧୮)

କୁଛ୍ର ସାଧନା

ନିର୍ବସ୍ତ୍ର ମୁନିଗଣ

କଠୋର ନୀତି ମଧ୍ୟେ

ସାଧନା ଚାଲେ

ଜମ୍ବୁସ୍ୱାମୀଙ୍କ କାଳେ

ନୀତି ହୁଏ କୋହଳ ।


୨୧୯)

ସନ୍ୟାସୀ ଗଣ

ଶ୍ଵେତ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧନ୍ତି

ଜନ ଆଦୃତି ପାଇଁ

ଶ୍ଵେତାମ୍ବର ସେ

ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ, ହୀରକ ଯୁକ୍ତ

ରେଶମ ବ୍ୟବହାର ।


୨୨୦)

ସେ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ

ନଗ୍ନ ଯା 'ର ଶରୀର

ମୟୁର ପୁଚ୍ଛ ହସ୍ତେ

ସାଧନା କାଳେ

କୀଟ କରନ୍ତି ଦୂର

ମୟୁର ପୁଚ୍ଛ ବଳେ ।


୨୨୧)

କମଣ୍ଡଳୁ ଯେ

ଉଭୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ

ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି

ଶୌଚ ନିମନ୍ତେ

କାଷ୍ଠରେ ଯା 'ନିର୍ମିତ

ଜଳ ରଖନ୍ତି ତହିଁ ।


୨୨୨)

ଦିଗାମ୍ବର ଯେ

ଦିନରେ ଥରେ ମାତ୍ର

ଜଳ, ଆହାର ସ୍ପର୍ଶ

ଆଞ୍ଜୁଳେ ଜଳ

ଦୁଇ ପାପୁଲି ମଧ୍ୟେ

ଧରେ ଯେତେ ଭୋଜନ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୨୩)

କାକରସ୍ନାତ

ରୂପାର ତାରକସି

ସୁନାର ଜରି

କୁହୁଡ଼ିର ମୁକୁଟ

ପିନ୍ଧି ସାରିଛି ଧରା ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୨୨୪)

ଆଦ୍ୟ କାର୍ତ୍ତିକ

ବୃନ୍ଦାବତୀ ମୂଳରେ

ବ୍ରତ ଧାରିଣୀ ପୂଜେ

କରେ ସଙ୍କଳ୍ପ

ରାଇ ଓ ଦାମୋଦର 

ସେବାରେ ମତି ସ୍ଥିର ।


~ ବାସନ୍ତୀ ଦେଈ, ଖୋର୍ଦ୍ଧା


୨୨୫)

ଦିଗାମ୍ବର ଯେ

ତିନି ଭାଗେ ବିଭକ୍ତ

ତେରପନ୍ଥୀ ପ୍ରଥମ

ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଶପନ୍ଥୀ

ତୃତୀୟ ଭାଗ

ତାରଣ ପନ୍ଥୀ ଭାବେ

ଜଗତରେ ବିଦିତ ।

 

୨୨୬)

ଜୈନ ମଠରେ

ମୁଖ୍ୟ ଯେ ଭଟ୍ଟାରକ

ସମ୍ପତ୍ତିର ରକ୍ଷକ

ପରିଚାଳନା

ସବୁ ତାଙ୍କରି ହାତେ

ସନ୍ୟାସୀଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ।


୨୨୭)

ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ

ବନାରସୀ ଦାସ ଯେ

ଆଗ୍ରା ମୂଳ ବାସିନ୍ଦା

ବିରୁଦ୍ଧଭବ

ଭଟ୍ଟାରକ ବିରୋଧୀ

ତେରପନ୍ଥୀଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ।


୨୨୮)

ତେରପନ୍ଥୀ ଯେ

ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା ବିରୋଧୀ

ଫୁଲ, ଗେରୁଆ ବସ୍ତ୍ର

ସାମ୍ପ୍ରଦାୟଟି

ସର୍ବ ଭlରତ ସ୍ତରେ

ବିସ୍ତାର ଯେ କରନ୍ତି ।


୨୨୯)

ବିଶପନ୍ଥୀ ଯେ

ଭଟ୍ଟାରକ ସପକ୍ଷ

ପ୍ରଥlନୁରୂପ ରୀତି

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି

ନଗ୍ନଦେବଙ୍କ ପୂଜା

ଫୁଲ, ଫଳରେ ଭୋଗ ।


୨୩୦)

ତାରଣ ପନ୍ଥୀ

ତାରଣ ସ୍ୱାମୀ ମୂଳ

ଗ୍ୱା୍ଲିୟର ରାଜ୍ୟରେ

ମୂର୍ତ୍ତି ବିରୋଧୀ

ଦିଗାମ୍ବର ପୁସ୍ତକ

ସେ ଯେ ପୂଜା କରନ୍ତି ।


୨୩୧)

ଶ୍ଵେତାମ୍ବର ଯେ

ତିନି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ

ଏକ ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜକ

ସ୍ଥାନକଭାସି

ଦ୍ଵିତୀୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ

ତୃତୀୟ ତେର ପନ୍ଥୀ ।


୨୩୨)

ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜକ

ଶ୍ୱେତ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧନ୍ତି

ଅଳଙ୍କାର ଧାରଣ

ପୂଜା ନୀତିରେ

ଧୂପର ବ୍ୟବହାର

ଗାୟନ ଶୈଳୀ ସହ ।


୨୩୩)

ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜକ

ଗାନ ଶୈଳୀରେ ପଟୁ

ତାରା, ନକ୍ଷତ୍ର ଗତି

ସେ ତପ ଗଚ୍ଛ

ଉପକେଶ ଗଚ୍ଛ

ଖରତାରା ଶ୍ରେଣୀୟ ।


୨୩୪)

ସ୍ଥାନକ ଭାସି

ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୁଏ ଯେ

ଲୋମକ ଶାହା ଦ୍ୱାରା

ଓସ୍ୱାଳ ବଂଶୀ

ଅରାହତୱାଡାରେ

ଶିରୋହୀ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟେ ।


୨୩୫)

ଲୋମକ ଶାହା

ଜ୍ଞାନର୍ସି ମୁନି ପାଶେ

ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ଲେଖନ୍ତି

ସୁଧାର ଆସେ

ଜୈନ ଧର୍ମ ନୀତିରେ

ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭା ସ୍ଥଳେ ।


୨୩୬)

ସ୍ଥାନକ ଭାସି

ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ବିରୋଧୀ

ମୁଖରେ ଧଳା ପଟି

ସତ୍ୟବିଜୟ

ତାଙ୍କରି ଉପଦେଶେ

ବସ୍ତ୍ର ହୁଏ ହଳଦୀ ।


୨୩୭)

ତେର ପନ୍ଥୀ ଯେ

ମିୱାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଭିକ୍ଷୁ ଦ୍ୱାରା

ସଂଘ ଜୀବନ

ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନେ

ଗୁରୁ ଆଦେଶ ଧ୍ୟାନ ।


୨୩୮)

ଜୈନ ଧର୍ମ ଯେ

ଏହିପରି ଭାବରେ

ଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ

ଭାଗ ହୁଅଇ

ବସ୍ତ୍ର ଯେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ

ରୀତି ନୀତିରେ ଭିନ୍ନ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୩୯)

ବାସ୍ତବିକତା

ଜୈନ ଧର୍ମ ମତରେ

ପୁଦ୍ଗଳ, ଦ୍ରବ୍ୟ ଗୁଣରେ

ଅନୁଭବରୁ

ଷଡ଼ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯେ ସ୍ଥିତ

ବିଶ୍ୱରେ 'ଲୋକ ' ନାମେ ।


୨୪୦)

ଦ୍ରବ୍ୟ ଶାଶ୍ୱତ

ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଯା 'ର

ଗୁଣ, ଆକୃତି, ଭାବ

ସମୟକ୍ରମେ

ସୃଷ୍ଟି, ସ୍ଥିତି, ଲୟ

ତ୍ରିଗୁଣର ଆଧାର ।


୨୪୧)

ବସ୍ତୁ ପ୍ରକୃତି

ପ୍ରାକୃତିକ ଭାବରେ

ଆଧାର ଯା 'ବାସ୍ତବ

ନୁହେଁ ଶାଶ୍ୱତ

ଜୀବ, ଅଜୀବ ଦ୍ବୟ

ଭୌତିକ ଅଭୌତିକ ।


୨୪୨)

ଦ୍ରବ୍ୟ ଗୁଣ ଯେ

ନାହିଁ ଯାହାର ସୃଷ୍ଟି

ନାହିଁ ବିଳୟ ତାର

ତ୍ରିଗୁଣ ରୂପ

ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୁଏ

ସୃଷ୍ଟିର ଯାହା ନିୟମ ।


୨୪୩)

ବିଶେଷ ଗୁଣ

ଦ୍ରବ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ

ରୂପାନ୍ତରଣ ଶକ୍ତି

ତିନି ଗୁଣ ଯେ

ବିଛିନ୍ନ ହୁଏ ନାହିଁ

ସମୟ କ୍ରମେ ଯାହା ।


୨୪୪)

ପ୍ରକୃତି କୋଳେ

ଷଡ଼ ଦ୍ରବ୍ୟ ରହଇ

ଧର୍ମସ୍ତିକାୟ ଯାହା

ଧର୍ମର ବଳେ

ଜୀବର ଗତି ପ୍ରାପ୍ତି

ପୁଦ୍ଗଳ ଦିଏ ଶକ୍ତି ।


୨୪୫)

ଦ୍ଵିତୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟ

ଅଧର୍ମସ୍ତିକାୟ ଯେ

ଜୀବ, ପୁଦ୍ଗଳ ଦ୍ବୟ

ଯାହାବଳରେ

ସ୍ଥିରତା ହୁଏ ପ୍ରାପ୍ତି

ଅଧର୍ମ ଯହିଁ ବୃଦ୍ଧି ।


୨୪୬)

ତୃତୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟ

ଆକାଶସ୍ତିକାୟ ଯେ

ପଞ୍ଚ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯହିଁରେ

ପାଆନ୍ତି ସ୍ଥାନ

ପୁଦ୍ଗଳସ୍ତିକାୟ ଯେ

ବସ୍ତୁରେ ଦିଅଇ ଶକ୍ତି ।


୨୪୭)

ଜୀବସ୍ତିକlୟ

ବସ୍ତୁ, ଶକ୍ତି ମିଶ୍ରଣ

ଭିନ୍ନ ଆକାର ଯାର

ଜୀବନକାଳେ

ସମୟ ଗତି ଚକ୍ର

ଷଡ଼ ଦ୍ରବ୍ୟ ଏକତ୍ରେ ।


୨୪୮)

ଅସ୍ତିକାୟ ଯେ

ଏକ ଯୌଗିକ ବସ୍ତୁ

'ଅସ୍ତି ','କାୟ 'ମିଶ୍ରଣେ

ବାସ୍ତବିକତା

ସ୍ଥୁଳ ଶରୀର ସ୍ଥିତି

ସଂଖ୍ୟାଧିକ ଜୀବ ଯେ ।


୨୪୯)

ଜୀବର ସ୍ଥିତି

ପ୍ରଦେଶ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟେ

ନୁହେଁ ଯେ ଅସ୍ତିକାୟ

କାଳର ସ୍ଥିତି

ସମସ୍ତ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଣ

ଶାଶ୍ୱତ ଅବସ୍ଥାନ ।


୨୫୦)

ବସ୍ତୁର ସ୍ଥିତି

ନୁହଁଇ ସମ୍ଭବ ଯେ

ଗୁଣ ସଂଯୁକ୍ତି ବିନା

କାର୍ଯ୍ୟର ଶୈଳୀ

ହୁଏ ଅର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟାୟ

ଵା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ।


୨୫୧)

ଅର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟାୟ

ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଗୁଣ

ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଯେ

ବାହ୍ୟ କାରକ

ଅନ୍ତଃକାରକ ସୂକ୍ଷ୍ମ

ବାହ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ହୀନ ।


୨୫୨)

ବାହ୍ୟ କାରକ

ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଯେ

କ୍ଷଣିକ ଯା 'ର ସ୍ଥିତି

ଜୀବ ପୁଦ୍ଗଳ

ଉଭୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ

ଯାହାଙ୍କ ହୁଏ ଗତି ।


୨୫୩)

ମଣିଷ ମାତ୍ର

ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଯେ

ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ କାଳେ ଗତି

ଅର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟାୟ

ପ୍ରତିକ୍ଷଣରେ ଯା 'ର

ହୁଏ ପରିବର୍ତ୍ତନ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୫୪)

ଖୁସୀର ଦିନ

ଆସିଛି ଯେତେବେଳେ

କାହାକୁ କହିବା କି

ଆମ ଖୁସିରେ

ସାମିଲ ହେବେ ?  ଥାଉ

ବରଂ ଈର୍ଷା କରିବେ ।


୨୫୫)

ପ୍ରଳୟ ଆସେ

ହୃଦୟ ଭିତରରେ

ତୋ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ 

ଲାଗେ ଯେମିତି

ଦୋହଲି ଯାଇପାରେ

ଦୁର୍ବଳ ମୂଳଦୁଆ । 


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୨୫୬)

ଜୀବ ଚେତନା

ଅନ୍ତଃକାରକ ସୂକ୍ଷ୍ମ

ଜୀବ ଶରୀର ମାତ୍ର

ବାହ୍ୟ କାରକ

ଅଣୁର ବିଛିନ୍ନତା

ଏକତା କାଳେ ଗତି ।


୨୫୭)

ଧର୍ମସ୍ତିକାୟ

ଚଲତ୍ ବସ୍ତୁର ଗତି

ସତ୍ତା କରଇ ସ୍ଥିର

'ଲୋକ 'ମଧ୍ୟରେ

ଧର୍ମ ଯିଏ ଶାଶ୍ୱତ

ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଠୁଁ ଯେ ଭିନ୍ନ ।


୨୫୮)

ଜୀବ ର ଗତି

ଲୋକରେ କରେ ସ୍ଥିର

ଧର୍ମ ତହିଁରେ ମୂଳ

ଧର୍ମ ହୀନତା

ଜୀବ, ପୁଦ୍ଗଳ ମଧ୍ୟେ

ଆଣଇ ନିଷ୍କ୍ରିୟତା ।


୨୫୯)

ଜୀବ, ପୁଦ୍ଗଳ

ଅଧର୍ମସ୍ତିକାୟରେ

କର୍ମରୁ ହୁଏ ନିରତ

ଲୋକ ମଧ୍ୟରେ

ଅଧର୍ମ ସ୍ଥାନ ପାଏ

ବିପରୀତ ଯା 'ଗତି ।


୨୬୦)

ଜୀବ, ପୁଦ୍ଗଳ

ଅଧର୍ମ ପ୍ରଭାବରେ

ଶରୀର ହୁଏ ସ୍ଥିର

ଏକାଗ୍ରତା ଯେ

ବିନିଷ୍ଟ ହୁଏ ଯାର

ସାଜେ ନୀରବ ଦ୍ରଷ୍ଟା ।


୨୬୧)

ଧର୍ମ, ଅଧର୍ମ

ସ୍ଥିର କରନ୍ତି ଗତି

ଜୀବ, ପୁଦ୍ଗଳ ଙ୍କର

ଧର୍ମ ପ୍ରଭାବେ

ଗତି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଦିଗେ

ଅଧର୍ମେ ଯେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ।


୨୬୨)

ଆକାଶ ସ୍ଥିତି

ମହାଜାଗତିକ ଯେ

ଲୋକlକାଶରେ ସ୍ଥିତ

ଆଲୋକlକାଶ

ବାହ୍ୟ ମହାଜାଗତିକ

ଏପରି ତାର ଭାଗ ।


୨୬୩)

ଧର୍ମ, ଅଧର୍ମ

ଲୋକ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥିତି

ଜୀବ, ପୁଦ୍ଗଳ ଗତି

'ଲୋକ 'ର  ମଧ୍ୟେ

ନୁହେଁ ଆଲୋକlକାଶ

ମହାଜାଗତିକ ଯେ ।


୨୬୪)

ବିମୁକ୍ତ ଆତ୍ମl

ଯିଏ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ

ଅସୀମ ଯା 'ର ଗତି

ସୀମିତ ସେ ଯେ

ଲୋକlକାଶ ମଧ୍ୟରେ

ଧର୍ମ, ଅଧର୍ମ ଭୋଗ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୬୫)

ଆକାଶସ୍ତିକାୟ ଯେ

ଧାରଣ କରେ ଦ୍ରବ୍ୟ

ସ୍ଥିର ଓ ଗତିଶୀଳ

'ଲୋକ 'ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ

ଆକାଶର ଯେ ଅଂଶ

ଲୋକ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ରବ୍ୟ ।


୨୬୬)

ଆଲୋକ ମଧ୍ୟେ

'ଲୋକ 'ଯହିଁ ବେଷ୍ଟିତ

ସ୍ଥିର, ଚଳନ ଶୀଳ

ଏପରି ଭାବେ

ଆକାଶସ୍ତିକାୟ ଯେ

ଭାଗ ଲୋକ, ଆଲୋକ ।


୨୬୭)

'ଲୋକ 'ମଧ୍ୟରେ

ପୁଦ୍ଗଳ ସ୍ତିକାୟ ଓ

ଜୀବ ଦ୍ରବ୍ୟ ଗୁଣରେ

ଧର୍ମ, ଅଧର୍ମ

ଆକାଶ ଆଉ କାଳ

କରନ୍ତି ସହଯୋଗ ।


୨୬୮)

ପୁଦ୍ଗଳ ଦ୍ରବ୍ୟ

ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଅନୁଭବ

ପୁଦ୍ଗଳ ପରମାଣୁ

ଯିଏ ଶାଶ୍ୱତ

ମୌଳିକ ପରମାଣୁ

ଅନୁଭବ ଠୁଁ ଦୂର ।


୨୬୯)

ପୁଦ୍ଗଳ ଦ୍ରବ୍ୟ

ଦୁଇ ଭାଗରେ ବଣ୍ଟା

ପରମାଣୁ ଓ ସ୍କନ୍ଧ

ସ୍କନ୍ଧ ଯୌଗିକ

ଭିନ୍ନ ପରମାଣୁର

ସମ୍ମିଶ୍ରଣେ ଗଠିତ ।


୨୭୦)

ସ୍କନ୍ଧ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯେ

ଚତୁଃସ୍ପର୍ଶୀ ସେ ଅବା

ଅଷ୍ଟ ସ୍ପର୍ଶୀ ରୂପରେ

ଚତୁଃସ୍ପର୍ଶୀରେ

ତାପ, ଶୀତଳ ସ୍ପର୍ଶ

ଅବା ସୁକ୍ଷ୍ମ, କର୍କଶ ।


୨୭୧)

ଅଷ୍ଟ ସ୍ପର୍ଶୀରେ

ପ୍ରଥମ ଚାରି ଗୋଟି

ସ୍ପର୍ଶ ଯେ ସମ୍ମିଶ୍ରିତ

ତାହା ସହିତ

ଗୁରୁ, ହାଲକାପଣ

କୋମଳ ଓ କଠିନ ।


୨୭୨)

ଜୀବ ଶରୀର

ଯାହା ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ

କର୍ମ, ତେଜ ଜଡିତ

ଧର୍ମ, ଅଧର୍ମ

ସବୁରି ମୂଳେ ଯାହା

କର୍ମ ଅଧାରେ ଗତି ।


୨୭୩)

'କାଳ 'ଯେ ଦୃଢ଼

ପରିବର୍ତ୍ତନ ମୂଳ

ଦ୍ରବ୍ୟ ରୂପ ଯାହାର

ସ୍ଥିର କରଇ

ଅବଧି, ନୂତନତ୍ତ୍ୱ

ଗତି, ପରିବର୍ତ୍ତନ ।


୨୭୪)

କାଳର ଗତି

ପୁରାତନ, ନୂତନ

ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ଓ ପରେ

ପରିବର୍ତ୍ତନ

ନୁହଁଇ ସମ୍ଭବ ଯେ

ଯାହାର ଗତି ବିନା ।


୨୭୫)

ଗତି ସୂଚାଏ

ମହାକାଶ ମଧ୍ୟରେ

ବସ୍ତୁର ବିବର୍ତ୍ତନ

ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ କାଳ

ନୁହେଁ ସେ ଅସ୍ତିକାୟ

ବର୍ତମାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ।


୨୭୬)

ପ୍ରକୃତ କାଳ

ନିର୍ଭରଶୀଳ କାଳ

ଦୁଇ ଶ୍ରେଣୀରେ ଭାଗ

ପ୍ରଥମ ଯାହା

ପରିବର୍ତ୍ତନ କରେ

ଅନ୍ୟ ଯେ କରେ ମାପ ।


୨୭୭)

ଜୈନ ଧର୍ମରେ

ଘଡି, ମୁହୂର୍ତ୍ତ, ମାସ

ବର୍ଷ ଯେ କାଳ ମାପ

ଚନ୍ଦ୍ରର ଗତି

ସୂର୍ଯ୍ୟର ଗତି ବଳେ

କାଳ ହୁଅଇ ସ୍ଥିର ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୭୮)

ସହଜ ନୁହେଁ

ମାପିବାକୁ ଦୂରତା

ଆକାଶ ଓ ମାଟିର,

ଜହ୍ନ, କଇଁର

ଆଉ ତୋର ଓ ମୋର

ନିବିଡ଼ ସମ୍ପର୍କକୁ ।


~ ରାଜେଶ କୁମାର ମୁଣ୍ଡ


୨୭୯)

ଆଦ୍ୟ କାର୍ତ୍ତିକ

ଵୃନ୍ଦାବତୀ ମୂଳରେ

ବ୍ରତ ଧାରିଣୀ ପୂଜେ

କରେ ସଙ୍କଳ୍ପ

ରାଇ ଓ ଦାମୋଦର

ସେବାରେ ମତି ସ୍ଥିର ।


୨୮୦)

ଆକାଶ ଦୀପ

ଵୃନ୍ଦାବତୀ ଉପରେ

ଆଲୋକ ଦପ ଦପ

ମହା କାର୍ତ୍ତିକ

ଦୀପାବଳି ରାତ୍ରୀରେ

ତୁଷ୍ଟ ମହାପୁରୁଷ ।


~ ବାସନ୍ତୀ ଦେଈ ଖୋର୍ଦ୍ଧା


୨୮୧)

ଜୈନ ମତରେ

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଯେ ଗଠିତ

ଜୀବ ଅଜୀବ ଦ୍ବୟ

ଜୀବ ଯେ ଆତ୍ମl

ଉଭୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ରୂପରେ

କରନ୍ତି ଅବସ୍ଥାନ ।


୨୮୨)

ଜୀବ ଅଜୀବ

ବିଶ୍ୱେ ଚୀର ଶାଶ୍ୱତ

ସ୍ୱୟଂ ସୃଷ୍ଟି ଯାହାର

ସହାବସ୍ଥାନ

ନିର୍ବାଣ ବିନା ଜୀବ

ପୁନଃ ହୁଅଇ ଜନ୍ମ ।


୨୮୩)

ସର୍ବ ଦର୍ଶନେ

ଜୀବନର ଯେ ଲକ୍ଷ୍ୟ

ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଗୁଣ

ପରିପ୍ରକାଶ

ସ୍ୱୟଂ କିମ୍ବା ଯେ ଆତ୍ମା

ସର୍ବ ଧର୍ମର ମୂଳ ।


୨୮୪)

ଆତ୍ମା ସ୍ୱରୂପ

ସେ ଯେ ନୁହଁ ଶରୀର

ଜୀବ ମଧ୍ୟେ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ

ଶାଶ୍ୱତ ଯିଏ

ପାପ ସ୍ପର୍ଶରୁ ଦୂର

କର୍ମରୁ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ।


୨୮୫)

ଜୈନ ଦର୍ଶନେ

ଜୀବର ସତ୍ତା ସ୍ଥିର

ବ୍ୟବହାର 'ନୟ 'ରେ

ନିଶ୍ଚୟ 'ନୟ '

ବସ୍ତାବବାଦୀ ଯାହା

ନିର୍ଭୁଲ ଓ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ।


୨୮୬)

ଜୀବ ଶରୀର

ନୁହଁଇ ଯିଏ ଆତ୍ମା

ସର୍ବ ଦୁଃଖ କାରଣ

ଜୀବର ସ୍ଥିତି

ଅଜୀବ ସହ ରହେ

ଚେତନା ହିଁ ଜୀବନ ।


୨୮୭)

ଚାରି ପ୍ରାଣରେ

ଜୀବର ଯେ ସୃଜନ

ବଳ, ଇନ୍ଦ୍ରିୟ, ଆୟୁ

ଅଣ -ପ୍ରାଣରେ

ପ୍ରାଣ ବଳରେ ଜୀବ

ଜୀବନ୍ତ, ଶକ୍ତିଯୁକ୍ତ ।


୨୮୮)

ଜୀବ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ

ପ୍ରାଣ ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ ଭରା

ଦୃଶ୍ୟମାନ, ଶ୍ରବଣେ

ସ୍ପର୍ଶ ବଳରେ

ସ୍ୱାଦର ଅନୁଭବ

ଆଘ୍ରାଣ କରେ ଯିଏ ।


୨୮୯)

ଜୀବର ବଳ

କର୍ମେ ହୁଅଇ ସ୍ଥିର

ବାକ୍ ଶକ୍ତିର ଯେ ପ୍ରକାଶ

ଇଚ୍ଛା, ଆବେଗ

ତହୁଁ ହୁଅଇ ଜାତ

ଜୀବନୀ ଶକ୍ତି ରୂପ ।


୨୯୦)

ଜୀବ ଚୈତନ୍ୟ

'ଉପଯୋଗ 'ନାମରେ

କରେ ପରିପ୍ରକାଶ

ଅନୁଭୂତିରେ

'ଦର୍ଶନ 'ଯାହା ନାମ

ଜ୍ଞାନର ନିଦର୍ଶନ ।


୨୯୧)

'ଦର୍ଶନ 'ଯାହା

ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ କାଳୀନ

ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତି ମୂଳରେ

ଅନିର୍ଦ୍ଧାରିତ

ଜ୍ଞାନର ହୁଏ ପ୍ରାପ୍ତି

ବିଶ୍ଳେଷଣ ମାଧ୍ୟମେ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି


୨୯୨)

ସଂସାର ମଧ୍ୟେ

ଜୀବର ଭିନ୍ନ ରୂପ

ବାସ୍ତବରେ ଯାହାର

ନାହିଁ ଆକାର

ରଙ୍ଗ, ସ୍ୱାଦରେ ହୀନ

ନାହିଁ ଗନ୍ଧ, ସ୍ପର୍ଶ l


୨୯୩)

ସଂସାରୀ ଜୀବ

ଅଭୌତିକ, ଅଦୃଶ୍ୟ

ପୁଡ୍ଗଳ ସହ ଯୋଗେ

କlର୍ମିକ ରୂପ

କର୍ମ ବନ୍ଧନେ ଯୁକ୍ତ

ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଗୁଣ ସହ ।


୨୯୪)

ଜୀବର ଭୋଗ

କର୍ମର ଅନୁରୂପ

ଯିଏ ଆକାର ହୀନ

ପୂରଣ କରେ

କ୍ଷୁଦ୍ର ଵା ବୃହତ୍ ତନୁ

ସେହି ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ।


୨୯୫)

ଆଲୋକ ସମ

ଉଜ୍ବଳ କରେ ସ୍ଥାନ

କ୍ଷୁଦ୍ର ପାତ୍ର ଅଥବା

ବୃହତ୍ ଯେ ସ୍ଥାନ

ଆକାର ଅନୁଯାୟୀ

ସଂକୁଚିତ, ପ୍ରସାର ।


୨୯୬)

ଜୀବ ତେମନ୍ତ

ଆକାର ସିଏ ନିଏ

ସଂକୋଚିତ ରୂପରେ

ପ୍ରସାରିତ ଯେ

ଜୀବ ଶରୀର ମଧ୍ୟେ

ନିଏ ଜୀବର ନାମ ।


୨୯୭)

ବାସ୍ତବ ମତେ

ଆତ୍ମା ଯେ ବିରାଜିତ

ଅସଂଖ୍ୟ ପ୍ରଦେଶରେ

ମୌଳିକ ଗୁଣ

ଉର୍ଧ୍ଵ ଯାହାର ଗତି

କର୍ମ ବନ୍ଧନୁ ମୁକ୍ତ ।


୨୯୮)

ଆତ୍ମାର ଗତି

କର୍ମର ଅନୁଯାୟୀ

ସୁକର୍ମେ ଲୋକମୁଖୀ

ପାପର ଭୋଗେ

କର୍ମ ଜଂଜାଳ ମଧ୍ୟେ

ଜୀବ ହୁଅଇ ଘାଣ୍ଟି ।


୨୯୯)

ସଂସାରୀ ଜୀବ

ଦୁଇ ଭାଗରେ ବଣ୍ଟା

ସମlନକ୍ଷ ରୂପରେ

ଚୈତନ୍ୟ ଯୁକ୍ତ

ଅମାନକ୍ଷ ରୂପରେ

ଚୈତନ୍ୟ ବିହୀନ ସେ ।


୩୦୦)

ଚୈତନ୍ୟ ଦ୍ରବ୍ୟ

'ଭାବ 'ଯାହାର ଗୁଣ

ଅନିନ୍ଦ୍ରୀୟ ନାମ ଯେ

ଅନ୍ତର୍ନିହିତ

ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ମାଧ୍ୟମରେ

ଅବଗତି କରଇ ।


~ ରମାକାନ୍ତ ସତପଥି

~~~୦~~~

कोई टिप्पणी नहीं:

एक टिप्पणी भेजें

MOST POPULAR POST IN MONTH